E-spor, Erkek Oyuncuların Steroid Hormon Düzeylerinde Değişiklik Yapar Mı?
Size bir önceki yazımda E-spor E-spor Deneyiminin Beyindeki Bazı Bölgelere Etkisi hakkında bilgi vermiştim. E-spor hakkında yapılan
diğer çalışmalara baktığımda Computers in Human Behavior dergisinin Haziran 2018 sayısındaki Peter B. Gray ve arkadaşlarının yaptığı çalışmaya rastladım.
E-spor oyununa ya da daha genellersek online oyunlara baktığımızda oyunda uzmanlaşılmak amacıyla kazanılan deneyimlerle birlikte vücutta bazı değişikler görülebileceğini iddia edilebilir. Zaten geçen yazımda yapılan çalışmaya göre beyinde strateji kurmadaki önemli bölgelerde plastisiste gerçekleştiğinden bahsetmiştim.
Şu anda size aktaracağım çalışma E-spor oyunu oynamanın genç ABD’li erkek bireylerin steroid hormon düzeylerinin araştırılmasıyla ilgilidir. Bence e-spor oyunu olarak League of Legends seçilmesinin temel nedeni ise diğer MOBA tarzı E-spor oyunlarına benzemesi ve bir çoğundan daha fazla oyuncuya sahip olmasıdır.
Yazarlar bu çalışmanın aynı zamanda insan vücudunun stres yanıtına ve sosyal rekabete tepkisiyle ilgili bulgular olduğunu da iddia etmekteler.
Testosteron, kortizol gibi hormonlar birden fazla etkiye sahip olan hormonlardır. Bu birden fazla etki aynı zamanda işlevsel sonuçlara etki eder. Kortizol ve Aldosteron gibi hormonların vücudu hızla harekete geçirmek, kaç ya da savaş yanıtı oluşmasını sağlamak ve bilişsel dikkatte görevli etkileri vardır. Androjenik hormonlar etkilerini hızlı ve yavaş olarak gösterebilirler. Dehidroepiandrosteron (DHEA) adrenal bez tarafından salınabilen, diğer hormonlarla veya nörotransmitterlerle ilişkisi olan bir hormondur.
2017 yılında Geniole ve arkadaşlarının yaptığı meta-analize göre rekabetin erkekler üzerinde testosteron düzeyindeki akut değişiklikleri düzenli olarak tetiklediği ve kazananlarda kaybedenlere göre daha fazla değişilik saptandığı görülmüştür. Örneğin satranç yarışmalarında kazananların testosteron değişiklikleri kaybedenlere göre daha fazladır. Ayrıca 25-30 dakika boyunca poker oynayan kişilerde kazananların ve kaybeden kişilerin testosteron düzeyleri yaklaşık olarak % 10 arttığı gözlemlenmiştir. Bazı çalışmalarda da atletik yarışmalarda yarışmacıların kortizol seviyelerinin arttığı görülmüştür.
Yapılan bu çalışmada araştırılacak olan steroid hormonlar tükürük üzerinden incelenmiştir. Tükürükteki steroid hormon düzeyleri kan düzeylerindeki ile ilişkilidir. Tükürükler oyun başlamadan ve oyun başladıktan 10 dakika sonra alınmıştır. Tükürükler sıvı kromatografi tandem kütle spektrometrisi kullanılarak incelenmiştir.
PEKİ YA SONUÇ BEKLENİLEN GİBİ Mİ?
Araştırmaya 18-23 yaş aralığında toplam 26 oyuncu katılmıştır. Bu çalışmanın temel sonucu, beklentilerin aksine, League of Legends oynamanın genç erkeklerin testosteron, kortizol, DHEA veya androstenedion seviyelerinde bir değişiklik görümemesidir. Ancak aldosteron düzeylerinde azalma gözlendi.
Bu çalışmada beklenilenin aksine çıkmasının nedenlerinden biri olarak gözlemlerinde katılımcıların eğleniyor gibi oyun oynadıklarını söylenilse de bu gözlemin ne kadar etkili olduğu tartışılır.
Ayrıca makalenin tartışma bölümünde hormonlar ve rekabet konusundaki daha önceki çalışmalarda hormon yanıtlarının rekabetin başlamasından yaklaşık 15 dakika sonra indüklenebildiğini gösterdiğini belirtmişlerdir.
Makale gerçekten de hem kısadır ve dil olarak kolay okunabilmekle beraber,tartışma bölümünde sonucun neden beklenilenden farklı çıktığı ile ilgili güzel eleştiri ve varsayımlar içermektedir.
KAYNAKÇA VE İLERİ OKUMA İÇİN;
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0747563218300621
