IŞIĞI GÖLGEDE BULAN ADAM: Caravaggio ve Şizofreni
Michelangelo Merisi da Caravaggio, 1571’de İtalya’da Caravaggio isimli küçük bir kasabada doğmuştur. Roma, Napoli, Malta ve Sicilya’da olmak üzere çeşitli yerlerde çalışmıştır. Eserlerinde ele aldığı konuları dramatik ve güçlü bir gölge-ışık kullanımıyla resmine yansıtan sanatçı, barok akımının en önde gelen isimlerindendir.
Caravaggio’nun eserlerindeki ışık ve gölgelerin psikolojisi, sadece resimlerini izleyenleri etkilemekle kalmaz, aynı zamanda ressamın kendi iç dünyasını da yansıtır. Caravaggio’nun biyografisindeki zorluklar, hapis cezaları ve çatışmalar, onun psikolojisini etkilemiştir ve eserlerine yansımıştır. Işık ve gölge kullanımı, hem figürlerin hem de ressamın ruhsal durumunu ifade etmede kullandığı güçlü bir araç olarak düşünülmektedir.
Şüphesiz sanat tarihinin en çok tartışılan isimlerinden biridir ve gerek yaşadığı dönemde gerekse ölümünden sonra tartışmalara konu olarak adından sıkça söz ettirmiştir.16. yüzyılın sonlarına doğru yaşayan bu ünlü ressamın eserleri gerçekçiliği ve dramatizmiyle tanınırken, hayatının karmaşıklığı ve duygusal çalkantıları da merak konusudur. Aynı dönemde yaşadığı bazı kimselerce “şiddetli zamanda yaşamış şiddetli bir adam” senaryosunun dışına taşan davranışlarda bulunduğu ifade edilen Caravaggio’nun yaşamı, bazı tarihçilere ve sanat eleştirmenlerine göre şizofreni gibi zihinsel rahatsızlıkların işaretlerini taşımaktadır.
Şizofreni: bireyin gerçeklik algısının bozulması, düzensiz düşünce desenleri, duygusal iniş çıkışlar ve sosyal izolasyon gibi semptomlarla karakterize edilen karmaşık bir zihinsel sağlık sorunudur. Caravaggio’nun resimlerinin büyüleyici gerçekçiliği, insan figürlerini ve olayları karanlık ve yoğun bir şekilde yansıttığı için bazı uzmanlar tarafından onun zihninin derinliklerine olan bu dalışın, şizofreni belirtilerini taşıdığı düşünülmektedir.
Caravaggio’nun resimlerine baktığınızda, duygusal yoğunluğu ve insanların içsel dünyalarını açıkça görebilirsiniz. Bu, onun psikolojik çatışmalara ve içsel kaosa olan ilgisini yansıtır gibi görünmektedir. En bilinen eserlerinden olan “Medusa” ve “Vaftizci Yahya’nın Başının Vurulması” dahil birçok eserinde şiddet ve dehşet vardır ve bu da Caravaggio’nun zihnindeki kaosun dışa yansıması olarak yorumlanabilir.
Ancak bir dönemin sanatçısının zihinsel sağlığını belirlemek zorlu bir iştir. Caravaggio’nun yaşadığı dönemde modern psikiyatrik tanılar olmaması ve elimizde yeterli belgelerin bulunmaması da teşhis koymanın önündeki bir engeldir. Ayrıca Caravaggio’nun zorlu yaşam koşulları ve döneminin toplumsal normları, onun davranışlarına yol açmış olabilir.
Caravaggio’nun yaşamının trajik bir sonla noktalanması, onun ruhsal karmaşıklığına ve sanatsal dehasına olan ilgiyi daha da arttırmıştır. Kimileri onun ölümünün bir dövüş sonucu olduğunu savunurken, bazıları saldırıya uğradığı ve zehirlendiği iddialarını ortaya atmıştır. Bu, Caravaggio’nun yaşamının ve sanatının ardındaki sır perdesini daha da kalınlaştırmıştır.
Sonuç olarak Caravaggio ve şizofreni ilişkisi üzerine yapılan spekülasyonlar, hala devam eden bir tartışma konusudur. Ancak Caravaggio’nun sanatının insan psikolojisinin karmaşıklığına ve derinliğine olan vurgusu, onun birçok insanın hayatına dokunan unutulmaz eserler yaratmasında yardımcı olmuştur.
Caravaggio’nun eserleri ve yaşamı, sanat tarihçileri ve psikiyatristler için hala üzerinde düşünülmesi gereken bir konu olarak kalacaktır. Şizofreni veya başka bir zihinsel sağlık sorunu ile ilişkilendirilsin ya da ilişkilendirilmesin, Caravaggio’nun sanatı insanoğlunun derinliği ve karmaşıklığı hakkında düşünmemize yol açmaktadır.
Kaynakça
Peter J. Buckley, Caravaggio, 2008
Ronnie Mather, Caravaggio and the Physiology of Schizophrenia, 2007
Görseller:
Medusa – https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Dosya:Medusa_by_Caravaggio.jpg
Vaftizci Yahya’nın Başının Vurulması – https://www.pivada.com/caravaggio-vaftizci-yahyanin-basinin-vurulmasi-1608
Caravaggio – https://en.wikipedia.org/wiki/File:Bild-Ottavio_Leoni,_Caravaggio.jpg