BURNOUT SYNDROME: TÜKENMİŞLİK SENDROMU

BURNOUT SENDROMU NEDİR?

Tükenmişlik sendromu yoğun çalışma sonucunda stres ile birlikte ortaya çıkan aynı zamanda düşük başarı ve kişisel kimlik kaybı hissini de içeren fiziksel veya duygusal tükenme halidir.

Geçen aylarda Dünya Sağlık Örgütü tükenmişliği “tükenme durumundan”, hastalıkların resmi özeti olan Uluslararası Hastalık Sınıfında “kronik işyeri stresi” nden kaynaklanan “sendrom” a yükseltti . Görülme sıklığı giderek artan tükenmişlik sendromu, önemsenmesi ve mutlaka tedavi edilmesi gereken psikolojik bir sorundur. 

BURNOUT SENDROMU KİMLERDE VE NE ZAMAN GÖRÜLÜR?

Araştırmalar birçok çalışanın tükenmişlik sendromu yaşayabileceğini gösteriyor.  Meslek gruplarında ise en çok başkalarına hizmet verenlerin, özellikle sağlık ve eğitim alanında çalışanların arasında görüldüğünü gösteriyor.

BURNOUT SENDROMU NEDEN OLUR?

Tükenmişlik sendromu çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Örnek verecek olursak :

1.Kontrol eksikliği. İşinizi etkileyen kararları etkileyememek İşinizi yapmak için ihtiyaç duyduğunuz kaynakların eksikliği olabilir.

2.Belirsiz iş beklentileri

3.Aşırı aktivite. Bir iş monoton veya kaotik olduğunda, odaklanmak için sürekli enerjiye ihtiyacınız vardır – bu da yorgunluk ve iş tükenmesine yol açabilir.

4.Sosyal destek eksikliği

5.İş-yaşam dengesizliği

BURNOUT SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?

Çalışmak ve işe başlamakta zorlanıyor musunuz?

Sürekli olarak üretken olacak enerjiden yoksun musunuz?

Konsantre olmak zor mu geliyor?

Başarılarından memnun değil misin?

İşin hakkında hayal kırıklığına uğradığını hissediyor musun?

Kendinizi daha iyi hissetmek veya hissetmemek için yiyecek, ilaç veya alkol kullanıyor musunuz?

Uyku alışkanlıklarınız değişti mi?

Açıklanamayan baş ağrıları, mide veya barsak problemleri veya diğer fiziksel şikayetler sizi rahatsız ediyor mu?

Bu sorulardan bir veya birçoğuna evet cevabı verdiyseniz tükenmişlik sendromu yaşıyor olabilirsiniz. Bir doktor ile konuşmayı düşününebilirsiniz çünkü bu semptomlar ayrıca depresyon gibi sağlık durumlarıyla da ilgili olabilir.

BURNOUT SENDROMU’NUN SONUÇLARI NELERDİR?

Yoksayılan veya eklenmeyen tükenmişlik sendromu aşağıdakiler dahil önemli sonuçlar doğurabilir:

• Aşırı Stres
• Yorgunluk
• Uykusuzluk
• Üzüntü, öfke veya sinirlilik
• Alkol veya madde kötüye kullanımı
• Kalp hastalığı
• Yüksek tansiyon

BURNOUT SENDROMU NASIL TEŞHİŞ EDİLİR?

Tükenmişlik sendromunun teşhisinin koyulabilmesi için öncelikle hastanın detaylı öyküsü alınmalıdır. Psikiyatr ve psikologlar tarafından yapılacak muayene ve görüşmeler sırasında sendromun varlığından şüphelenilmesi durumunda tükenmişlik sendromu testi olarak da bilinen Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MBI) uygulanır. Bazı durumlarda tükenmişlik sendromu, depresyon veya diğer psikolojik hastalıklarla bir arada görülebilir. Bu nedenle detaylı psikolojik muayene kısmına gereken özenin gösterilmesi, hastalığın tam olarak teşhis edilebilmesi ve tedavide başarı oranının arttırılabilmesi açısından büyük bir öneme sahiptir

BURNOUT SENDROMU NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Tükenmişlik sendromu her ne kadar bireyin yaşamını altüst etse de tedavisi kolay ve etkilidir. Sendromun ilerlemişlik düzeyine bağlı olarak hastalığın tedavi süreci de değişkenlik gösterir. Şiddetli olmayan durumlarda sendrom bireyin kendi kendine alacağı önlemler, iş yaşamında ve sosyal hayatında yapacağı düzenlemeler ile ortadan kaldırılabilir.

Tükenmişlik sendromu tedavi edilmediği takdirde ilerleyerek çok daha ciddi boyutlu sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle eğer bir bireyde tükenmişlik sendromu olduğu düşünülüyora bu sorunun erken dönemde teşhis edilmesi ve bir an önce tedavi planının belirlenmesinin tedavi başarısı açısından çok büyük bir öneme sahip olduğu unutulmamalıdır.

BURNOUT SENDROMUN İLE KARŞILAŞMAMAK İÇİN NE YAPMALIYIZ?

• Sosyal desteklerimizi geliştirip, ilişki ve iletişimimizi arttırarak

• Hissettiklerimizi ve iç dünyamızı en iyisi sözlü olarak olmazsa yazılı olarak paylaşarak

 • Özellikle sevdiğimiz insanlarla daha çok zaman geçirerek

• Hayır demeyi öğrenerek

• Sizin için anlamlı sosyal grupların bir parçası olarak

• Hobiler edinerek

• İşkolik isek bu özelliklerimizi törpüleyerek

• Egzersiz yaparak

• Uyku düzenine dikkat ederek

• Stresle başa çıkma tekniklerini öğrenerek

• Kendimizle ilgili beklentilerimizi daha makul seviyelere çekerek

• Başarı, başarısızlık algılarımızı sorgulayarak

• Sorumluk duygusu konusunda daha esnek olarak

• Alkol ve madde kullanarak sorunu çözemeyeceğinizin farkında olarak

• Sınırlarımızı belirleyerek

• Önceliklerimizi gözden geçirerek

• Kendimize zaman ayırarak

KAYNAKÇA

https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/adult-health/in-depth/burnout/art-20046642

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279286/

https://www.nytimes.com/2019/06/03/opinion/brnout-stress.html

https://www.psychologytoday.com/intl/blog/high-octane-women/201311/the-tell-tale-signs-burnout-do-you-have-them

https://www.medicalpark.com.tr/tukenmislik-sendromu/hg-2078

KAPAKTAKİ GÖRSEL KAYNAĞI:

http://ogrencikariyeri.com/haber/tukenmislik-sendromu-sizi-tuketmesin