İdrar Yolu Enfeksiyonlarının Sık Nedeni E.Coli’de Antibiyotik Direnci
Merhabalar,
Bu ayki yazımda idrar yolu enfeksiyonlarının sık nedeni olan Escherichia Coli ‘nin antibiyotik direncinden bahsetmek istedim. İdrar yolu enfeksiyonları çocukluk çağında en sık görülen enfeksiyonlardandır. Vezikoüreteral reflü zemininde gelişen idrar yolu enfeksiyonları, çocukluk çağı kronik böbrek yetmezliği ve hipertansiyonun en önemli sebeplerindendir. Yeni bitirdiğim pediatri stajında çok fazla idrar yolu enfeksiyonu geçiren çocuk görmemde beni bu konuyu yazmama ön ayak oldu. İyi okumalar.
-Direnç,
Antibiyotikler keşfedilmeye başladıktan sonra enfeksiyonlarda kullanılmaya başlandılar. Bununla birlikte direnç gelişimi de oluştu. Bakteriyel enfeksiyonların tedavisi yapılırken (özellikle ampirik tedavide) antibiyotik seçiminin doğru olması için bölgesel antibiyotik dirençlerindeki özelliklerin ve değişimlerin yakından takibi önemlidir. İdrar yolu enfeksiyonu şüphesi olan hastalara genellikle kültür sonuçlarını beklemeden ampirik antibiyotik tedavisi başlanmaktadır. Ampirik tedavide tercih edilecek antibiyotikler, bölgesel bakteri direnci göz önüne alınarak yapılmalı ve zaman içerisinde tercihlerde bu yönde değişmelidir.
-Birkaç farklı çalışmadan elde ettiğim antibiyotik direnci verilerini paylaşacağım;
- Isparta şehrinde yapılan bir çalışmada, 1152 şüpheli çocuktan alınan kültürlerin 311’inde üreme oldu ve bunların 165’inde E.Coli üredi. Antibiyogram sonuncuna göre ;
- Ampisilin % 79, Ampisilin-sulbaktam %63.2, Amoksisilin-klavulanat %53, Ko-trimoksazol % 82.2, Gentamisin %6.6 ,Netilmisin %10, Amikasin %11.5, Sefuroksim %21.9, Seftriakson %6,8 adlı antibiyotiklere yanlarında belirtilen oranlarda direnç ile karşılaşıldı. Burada çıkarılacak sonuç ise, günlük pratikte çok fazla kullanılan ampisilin, ampisilin-sulbaktam, amoksisilin-klavulanat ve Ko-trimoksazol direncinin %50’den fazla olduğu saptanırken aminoglikozid grubu antibiyotikler ve sefalosporinlere karşı duyarlılığın daha yüksek olduğu saptanmıştır
- Malatya İnönü Üniversitesinde yapılan bir çalışmada ise, İzole edilen edilen 2459
- E.coli suşu’nun, 747’si ayaktan tedavi gören, 1712’si yatarak tedavi gören hastalara aitti. Ben burada yatan hastaların oranını size vereceğim. Ampisilin %84.8, Amoksisilin-klavulanat %46.3, Aztreonam %40, Sefalotin %72.5, Sefuroksim %48.6 , Seftazidim %40.2, Sefepim %38.4 , Sefotaksim %41.8 , Sefaperazon-sulbaktam %18.5 , İmipenem %0.0005 , Gentamisin %26.7 , Amikasin %0.005 , Siprofloksasin %38.2 , Piperasilin tazobaktam %24.1 , Trimetoprim/sulfametoksazol %52.1, oranlarında direnç görüldü. Ayaktan tedavi edilen hastalarda ise bu oranlar daha düşük bulundu. Burada da ilk çalışmaya benzeyen bir sonuç görülüyor.
- Tekirdağ’da yapılan bir çalışmada ise E.Coli üretilen 561 kültürde ampisilin-sulbaktama %44.8, siprofloksasine %19.4, levofloksasine %18.1 , gentamisine %15.1, amikasine %11.8 ve fosfomisine %6.1 oranlarında direnç saptanmıştır. Ayrıca bu çalışmada farklı olarak Fosfomisin kullanılmış ve saptanan fosfomisin direncinin, diğer antimikrobiyal ajanlarla kıyaslandığında halen düşük olduğu görülmüştür. Gelişmiş ülkelerde de uzun süredir yaygın olarak klinik kullanımda olan fosfomisine karşı direnç gelişimi azdır.
- Düzce Üniversitesinde yapılan bir başka çalışmada ise 151 tane E.Coli üretilmiş ve bunlarda direnç oranları şu şekildedir;
- % 77’si ampisiline, % 44’ü amoksisilin-klavulanik aside, % 34’ü sefaklora, % 18’i sefuroksime, %10’u seftriaksona, % 6’sı seftazidime, % 2’si imipeneme, % 3’ü amikasine, % 16’sı gentamisine, % 17’si siprofloksasine, % 43’ü trimetoprimsulfametoksazole dirençli bulunmuştur.
-Tartışma
Örneklerden anlaşıldığı üzere farklı bölgelerde/şehirlerde antibiyotiklere direnç oranları farklı bulunmuştur. Bu direncin gelişmesinde ise etkenler sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının varlığı, daha önce hastaneye yatış öyküsünün bulunması, son aylar içinde çocukların antibiyotik tedavisi almış olmalarının etkisi yanı sıra çocuklara gereksiz yere ve geniş spektrumlu antibiyotiklerin verilmesi etkili olmaktadır.
Pratik hekimlikte sıkça kullanılan ve oral kullanılabilmesi nedeniyle öncelikle tercih edilen ampisilin, ampisilin-sulbaktam, amoksisilin- klavulanat, ve ko-trimoksazole karşı direncin oldukça yüksek olduğu saptanmıştır ve halen bu antibiyotiklerin tedavide primer olarak kullanılması gelişen direncin daha fazla artmasına sebep olucaktır.
Sonuç olarak; E.coli enfeksiyon etkeni olarak sık izole edilen gram-negatif mikroorganizmalardan biridir ve üstelik GSBL üretebilmektedir. Ayrıca kazanmış olduğu direnci kolaylıkla diğer mikroorganizmalara yayabilmektedir. Bu ise özellikle hastane ortamında morbidite ve mortalitesi yüksek, tedavisi zor ve maliyetli hastane enfeksiyonlarına neden olmaktadır. Dolayısıyla her hastanenin kendi antibiyotik kullanım politikalarının geliştirilmesi, hastane enfeksiyon kontrol komitelerinin daha aktif ve yeterli çalışarak disipline edilmesi, hastane antimikrobiyal direnç oranlarının periyodik olarak belirlenmesi, etkene yönelik tedavide; antimikrobiyal duyarlılığa göre antibiyotik seçiminin yapılmasının GSBL üretimi ve direnç gelişimini önleyeceği düşünülmektedir.
Kaynakça;
1-Çeti̇n H , Öktem F , Örmeci̇ A , Yorgancıgi̇l B , Yaylı G . Çocukluk çağı idrar yolu enfeksiyonlarında Escherichia coli ve antibiyotik direnci. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2009; 12-16. 2-Yücel DUMAN, Nilay GÜÇLÜER, Ayfer SERİNDAĞ, Mehmet Sait TEKEREKOĞLU, Escherichia coli Suşlarında Antimikrobiyal Duyarlılık ve Genişlemiş Spektrumlu-Βeta Laktamaz (GSBL) Varlığı, Fırat Tıp Dergisi 2010;15(4): 197-200 3-İdris ŞAHİN, İrfan ŞENCAN, Demet KAYA, Aynur GÜLCAN, Şükrü ÖKSÜZ, HASTANE İNFEKSİYONU ETKENİ ÜROPATOJEN ESCHERICHIA COLI İZOLATLARININ ÇEŞİTLİ ANTİBİYOTİKLERE DİRENÇ DURUMU, ANKEM Dergi 2004;18(4):193-195. 4-Aslıhan Uzun, Dumrul Gulen, Yeliz Tanrıverdi, Ayşe Demet Kaya, Fosfomisin ve Bazı Antimikrobiyal Ajanların Uriner Escherichia coli İzolatlarına In Vitro Etkinliğinin Değerlendirilmesi, Klimik Dergisi 2012; 25: 77-80