Obsesif Kompulsif Bozukluk

Günlük hayatta hepimizin endişeleri ve takıntıları elbette vardır. Ancak bunlarla günlük hayatımızda baş edebilir ve sorunlarımızı yaşamımızı etkileme noktasına varmadan çözüme ulaştırabiliriz. Eğer bu takıntılar ve endişeler günlük  hayatımızı kısıtlıyor ve baş edilemeyecek duruma geliyorsa OBSESİF-KOMPULSİF BOZUKLUK (OKB) adı verilen bir ruhsal hastalık akla gelmelidir. Obsesyon, takıntılı düşünce , fikir ; Kompulsiyon, yineleyici davranışlar ve zihinsel eylemlerden oluşan bir ruhsal hastalıktır.

OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK HANGİ YAŞ GRUPLARINDA VE NE SIKLIKLA GÖRÜLÜR?

Genellikle ergenlik döneminde ve 20-30’lu yaşlarda başlasa da okul öncesi çağdaki çocuklarda dahil olmak üzere her yaş grubunda görülebilir. Araşırmalara göre her yüz kişiden ikisinde görülmektedir.

OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK TİPLERİ NELERDİR?

OBSESYON TİPLERİ :

1. KİRLENME-BULAŞMA OBSESYONLARI
2. KUŞKU OBSESYONLARI
3. SİMETRİ VE DÜZENLEME OBSESYONLARI
4. CİNSEL OBSESYONLAR
5. SALDIRGANLIK OBSESYONLARI
6. SOMATİK OBSESYONLARI

KOMPULSİYON TİPLERİ

1. TEMİZLEME KOMPULSİYONLARI
2. KONTROL ETME KOMPULSİYONLARI
3. DÜZENLEME KOMPULSİYONLARI
4. TEKRARLAMA KOMPULSİYONLARI
5. SAYMA KOMPULSİYONLARI.

OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK NEDEN GÖRÜLÜR?

Herhangi bir kesinlik kazanmamasına karşın OKB’nin nedeni olarak birkaç varsayım üzerinde durulmaktadır.

Genetik nedenler

OKB’li hastaların anne-babalarında ve diğer birinci derece akrabalarında OKB’nin sık olarak görülmesi hastalığın genetik olabileceğini düşündürmektedir.

Beyin işlevlerinde bozulma ve serotonin

Beyin üzerinde yapılan araştırmalarda beynin bazı bölgelerinde ve özellikle de beyin içindeki sinirsel iletimde önemli rolü olan serotonin maddesinin işlevlerinde bozukluk saptanması bunların OKB’nin nedeni olarak araştırılmasına yol açmıştır.

Çocukluk çağı travmaları

Çocukluk çağı travmalarına  (örneğin, cinsel istismar) maruz kalanlarda ileri yaşamlarında önemli bir stres yaşantısı ardından OKB’nin ortaya çıkabilmesi erken çocukluk dönemlerinin OKB gelişiminde önemli rol oynadığını göstermektedir.

Kişilik özellikleri

Kişilik yapısı olarak titiz, kuralcı, ayrıntıcı, mükemmeliyetçi özelliklere sahip olan kişiler OKB’ye yatkın kişiler olarak değerlendirilmektedir.

OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK NASIL TEDAVİ EDİLİR?

1.İLAÇ TEDAVİSİ

OKB nedenlerinde de bahsettiğimiz gibi serotoninin OKB üzerinde önemli bir etkisi bulunmaktadır. Bu yüzden Serotonin Geri Alım Engelleyiciler adı verilen bu grup ilaçlar OKB tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

2.BİLİŞSEL-DAVRANIŞÇI TEDAVİ

Davranış tedavilerinde amaç hastayı kaygı veren ve kaygı oluşturduğu için kaçma ve kaçınma davranışlarına neden olan düşüncelerle  karşı karşıya getirmek ve bu karşılaştırmanın oluşturduğu kaygıyı azaltmak için devreye giren tekrarlayıcı davranışları engellemektir. Hedef rahatsızlık veren düşüncenin oluşturduğu kaygıyı söndürmek ve alışma durumunun oluşmasını sağlamaktır. Bu şekilde yapılan tedaviye alıştırma tedavileri adı verilir.

Bilişsel tedavilerde ise amaç rahatsız edici düşüncelerin oluşturduğu sorumluluk algısını azaltmaktır. Sorumluluk biçiminde bir algılama olmadığında hastalar akla gelen rahatsızlık verici düşünceleri yansızlaştırmak ve etkisiz kılmak için tekrarlayıcı davranışlar gösterme ihtiyacı hissetmeyeceklerdir. Amaç düşünceleri gerçek gibi algılamayı azaltmaktır

Bilişsel ve davranışçı terapiler hem hastalığın tedavisinde hem de özelikle nükslerin önlenmesinde çok önemli bir yer tutmakta, tedavide bazen tek başlarına bazen de ilaç tedavileri ile birlikte kullanılabilmektedirler.

PEKİ HER TAKINTI OKB MİDİR?

Tabiki de her takıntısı olduğunu düşünenin OKB olduğu söylenemez. Böyle bir şey olduğunun kişi tarafından belirlenmesi oldukça zordur. Eğer obsesif kompülsif belirtileri gözleniyorsa ve bu başkaları tarafından da belirtiliyor ise obsesif kompülsif bozukluk tedavisi için psikiyatri uzmanına başvurmak çok iyi olacaktır.

KAYNAKÇA

https://www.anxietycanada.com/parenting/obsessive-compulsive-disorder

https://www.psychiatry.org/patients-families/ocd/what-is-obsessive-compulsive-disorder

http://www.psikiyatri.org.tr/halka-yonelik/29/obsesif-kompulsif-bozukluk

https://gskpro.com/tr-tr/tedavi-alanlari/tr/cns/okb-nedir/

http://cptfwebpc.ctf.edu.tr/stek/pdfs/62/6217.pdf

http://www.bilisseldavranisci.org/index.php?option=com_content&view=article&id=62%3Aobsesif-kompuelsif-bozukluk

https://www.e-psikiyatri.com/obsesif-kompulsif-bozuklugun-tedavisi-64313