Beyin Sinyalleri Sese Dönüştürüldü

Felçli hastalarda konuşamama durumu günlük hayatı zorlaştıran en büyük etkenlerdendir. Bu hastalar çoğunlukla harfleri veya kelimeleri seçmek için kullanılan bir imleci hareket ettirmeleri gereken beyin bilgisayar arayüzlerini kullanmak durumunda kalır. (Bu sisteme Stephen Hawking’ten az da olsa aşinayız.) Ancak bu sistemler, hastaya dakikada yalnızca 10 kelime kullanabilmesine izin verecek kadar yavaştır. Ki normal bir konuşmada dakikada 150 kelime kullanılır. Ayrıca çoğu hastanın da bu sisteme ulaşma imkanı yok. Bu durum bilim adamlarını yeni arayışlara itti ve doğrudan beyin sinyallerini ses dalgalarına dönüştüren yeni bir teknoloji geliştirildi.

Epilepsi tedavisinin bir parçası olarak yapılan çalışma 5 epilepsi hastası üzerinde denendi. Beyinlerinin ventral sensorimotor korteks (vSMC), superior temporal gyrus ve inferior frontal gyrus’larına elektrotlar yerleştirilen hastalara pek çok kelime okutuldu ve bu sırada beyin sinyalleri kaydedildi. Bilgisayar; dil, çene, ses telleri ve dudaklar dahil olmak üzere ses kanallarının nasıl farklı sesler çıkarmaya yönlendirildiğini gösteren haritalar oluşturdu. Daha sonra ise oluşturulan bu haritalar sentetik konuşma üreten bir bilgisayar programına aktarıldı ve buradan yeni sesler üretildi.

Üstteki frekans orjinal bir konuşmaya ait. Alttaki frekans ise bilgisayar tarafından üretilmiş sesin frekansı. aralarındaki bu benzerlik üretilen sesin normal konuşmaya ne kadar benzediğinin de kanıtı niteliğinde.
beynin elektrot yerleştirilen bölgeleri

Katılımcılardan üretilen bu sesleri tekrar dinlemeleri ve kopyalamaları istendiğinde çoğunlukla sözcükleri doğru anladılar ve kopyaladılar.

Teknoloji, konuşan bireylerde işe yaramıştı ancak konuşamayan bireylerde işe yarayıp yaramadığını anlamak için katılımcılardan cümleleri sadece ağız hareketleri ile okumaları istendi. Bu kez kalite düşük olsa da sonuçlar hala umut verici idi.

en üstte katılımcının yüksek sesle okuduğu bir cümlenin spektrogramını görüyoruz. Ortada daha küçük bir ses tonuyla ama duyulacak şekilde aynı cümleyi tekrar söylemiş. En altta ise aynı eklem hareketlerini yapmış ama bu sefer ses çıkarmamış. Ses çıkmamasına rağmen spektrogramlar arası benzerlik ilgi çekici

Beyin sinyallerini direkt sese dönüştürmek, mevcut teknolojilere göre birçok avantaja sahip. Sözcükleri, normal konuşma hızında söyleyebilme olanağı sunarken aynı zamanda ses tonu gibi yazı ile anlaşılamayacak konuşma unsurlarını da yakalayabiliyor.

Sistem şu an için klinikte uygulanamasa da gelişmeler son hızla devam ediyor.

Esra ESMER

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi dönem 4 öğrencisi.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.