HIV ile Geçen Bir Ömür: Françoise Barré-Sinoussi

Virolog Françoise Barré-Sinoussi, insan bağışıklık yetmezliği virüsü (HIV) hakkındaki çalışmalarıyla tanınır. Pasteur Enstitüsü’nde Emeritus Profesör ve Retroviral Enfeksiyonlar Kontrol Birimi’nin direktörüdür.  

Kişisel Yaşamı ve Kariyerinin İlk Zamanları

1947’de Paris’te doğdu. Çocukluğu çoğu zaman kırsalda geçti. Bu yüzden doğayı gözlemlemeyi hep sevdi ve bu sevgi kariyer seçimini de etkiledi.

Liseyi bitirdikten sonra doğa bilimleri alanında çalışmaya karar vererek Paris Üniversitesi’nde Fen Fakültesi’ne kaydoldu.  Okulunun son yılında retrovirüsler ile kanser ilişkisini araştıran bir araştırma grubunda gönüllü olarak çalışma imkânı buldu.  Burada geçirdiği zamanlar bilim tutkusunu daha da artırdı.

Pasteur Enstitüsü’nden doktora derecesi aldıktan sonra, ABD’de Ulusal Kanser Enstitüsü’nde doktora sonrası çalışmasını Murin lösemi virüsü hakkında yaptı.

ABD’de tanıştığı Jean-Claude Barre ile 1978 yılında evlendi.

“Bilim gerçekten bir tutkudur. Bilime bu şekilde bakmazlarsa, bunu sadece bir meslek olarak görürler. Kendiniz, özgeçmişiniz için, yayın yapmak, tanınmak için değil toplum için bilim insanı olmaya gerçekten motive olmuşsanız yapabileceğiniz en güzel iş budur.”

En büyük çalışması: HIV keşfi

Amerika’dayken, Fransa Ulusal Sağlık ve Tıbbi Araştırma Enstitüsü tarafından bir laboratuvarda çalışma ile ödüllendirildi. Laboratuvar Profesör Luc Montagnier’in birimindeydi ve retrovirüsler hakkında çalışmalar yapılıyordu.

1980’lerde dünyada AIDS epidemisi başladı. Birçok bilim insanı gibi Luc Montagnier de bu epidemi üzerine çalışmaya başladı. “Hastalığın sebebi bir retrovirüs olabilir.” düşüncesiyle araştırma projesine başladı ve Barré-Sinoussi’ye bu projede çalışmayı teklif etti. 

Barré-Sinoussi ve Montagnier, hastalığın erken evresindeki, lenfadenopatili hastalardan lenf düğümünden örnek aldı ve virüsü izole etti ve 1983’te etkeni keşfettiler. Bu keşiflerinin adı HIV ya da o zaman verilen adıyla LAV’dı.

HIV/AİDS Alanında Çalışmaları

Pasteur Enstitüsü’nde kendi sorumluluğundaki laboratuvarında HIV / AIDS patogenezi, HIV aşısı gibi konularda araştırmalar yaptı. 1992’de Retrovirüs Biyolojisi Birimi’nin başına atandı. 2005’te birim yeniden dönüştürülerek Retroviral Enfeksiyonlar Kontrol Birimi adını aldı.

İmkânları kısıtlı olan ülkelerden genç bilim insanları ve Paris’teki araştırmacılar arasında HIV konusunda sürekli bir iş birliği oluşturdu.

2009’da, Papa 16. Benedict’i prezervatiflerin AİDS’ten korunmaya karşı etkisiz olduğu şeklindeki açıklamalarından dolayı açık bir mektup yazarak onu protesto etti.

Temmuz 2012’de Barré-Sinoussi, Uluslararası AIDS Topluluğu’nun başkanı oldu ve iki yıl boyunca bu görevini sürdürdü. Fransa’daki Ulusal AIDS Araştırma Ajansı gibi diğer AIDS organizasyonlarına aktif olarak katkıda bulundu.

“AIDS’ten etkilenen kadınlarla ya da uyuşturucu kullanıcılarıyla konuştuğumda gördüm ki bilimden çok şey bekliyorlar. Bize inanıyorlar, bu nedenle beklentilerine cevap vermek için elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışmak bizim görevimizdir.”

Nobel Ödülü ve Diğer Başarılar

Luc Montagnier ile HIV keşfindeki çalışmalarından dolayı birlikte 2008 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü‘ne layık görüldü. Kariyeri boyunca, Nobel Tıp Ödülü haricinde birçok ulusal veya uluslararası ödül aldı. Birçok üniversite tarafından fahri doktora ile ödüllendirildi. Ayrıca Fransız Bilim Akademisi üyeliğine seçildi.

Bunların dışında 120’den fazla makale yazdı, 200’den fazla kongrede bildiri yayınladı.

Günümüzde

68 yaşında, bir seçim değil bir gereklilik olduğunu belirterek, emekli oldu fakat HIV / SIV enfeksiyonlarına karşı korunma ve AIDS’in kontrolü üzerine çalışmalarına devam ediyor.

Notlar:

• Emeritus Profesör: Emekli olmuş ancak akademik çalışmalarına devam eden kişilere verilen unvan
• Murin Lösemi virüsü: Sıçan ve farelerde kansere neden olan bir retrovirüs.
• Lenfadenopati: Lenf bezinde büyüme.
• LAV: Lenfadenopatiyle ilişkili virüs, HIV’e ilk verilen ad.
• SIV: Maymun bağışıklık yetmezliği virüsü olarak bilinen HIV benzeri virüs.

VİDEO: HIV virüsünü yok etmeye ne kadar yakınız?

KAYNAKLAR:

1. Françoise Barré-Sinoussi – Biographical. NobelPrize.org. Nobel Media AB 2020. Alındığı tarih: 12 Eylül 2020 Alındığı Yer: https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2008/barre-sinoussi/biographical/
2. Françoise BARRÉ-SINOUSSI, Born in 1947 https://www.pasteur.fr/en/institut-pasteur/history/francoise-barre-sinoussi-born-1947
3. An Interview with Françoise BARRÉ-SINOUSSI Alındığı Tarih: 12 Eylül 2020 Alındığı Yer: https://www.iavireport.org/vol-19-no-4-2015/1856-an-interview-with-francoise-barre-sinoussi
4. Illustrated Presentation. NobelPrize.org. Nobel Media AB 2020. Alındığı Tarih 12 Eylül 2020 Alındığı Yer: https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2008/illustrated-information/
5. Françoise BARRE-SINOUSSI Alındığı Tarih:12 eylül 2020 Alındığı Yer: https://scientificwomen.net/women/barre-sinoussi-francoise-12
6. Sherman I. W. (2019) Dünyamızı Değiştiren 12 Hastalık. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
7. https://en.wikipedia.org/wiki/Murine_leukemia_virus