NEGLECT SENDROMU

Neglect Sendromu nam-ı diğer “İhmal Sendromu” , beyin yarımkürelerinden birinin ya da ikisinin hasar görmesi sonucu oluşan çok yönlü bir nörolojik bozukluktur. Beyin hasarını takiben yaygın bir şekilde görülen bu sendrom, Görme veya algı bozukluğuna dayalı olmayan ve hastalarda nesnelerin bir tarafının ihmal etmesiyle gözlemlenen bir sendromdur.

Genellikle inme sonucu yaşanan İhmal sendromunu detaylı bir şekilde anlatmadan önce, bu sendromu yaşayan hastaların dünyayı nasıl algıladıklarına ve buna bağlı olarak da nasıl davranış sergilediklerine hep beraber göz atalım:


Sağ hemisferi hasar görmüş bir hastada vücudunun sol yarısını ihmal etme.



Sağ hemisferi hasar görmüş bir hastada vücudunun sol yarısını ihmal etme.


Neglect Sendromlularda yaygın olarak gözlenen tabağın bir tarafını ihmal edip sadece bir tarafından yemek yemek.

Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi’nden alınmış bir örnekle Neglect sendromlu bir hastanın nasıl davrandığını inceleyelim:


Hemşire hastayı yatağının yanında yere uzanmış bir şekilde bulur. Hasta, oldukça ajitedir ve yatağına geri dönmeyi reddeder. Uyandığında yatağının içinde fazladan bir bacak olduğunu ifade eder. Birilerinin “sert insan bacağını” onun yatağına yerleştirmek için çok çaba sarfettiğini, onun çok tuhaf olduğunu düşündüğünü ve çok iğrendiğini ifade eder. Sonra bacağını “tuhaf ve soğuk” olarak tanımlar. Bu olaydan sonra hiç mutlu olmaz ve ona yerleştirilenin bir kadavra parçası olduğuna karar verir ve bu onu çok kızdırır. Hemşire bu bacakla ilgili onunla konuştuğu zaman gerçekten çılgına döner, onu korkunç ve çirkin bir şey olarak adlandırır. Sonunda hastane personelinin onu yatağına götürmesine izin verir ve son bir soru yöneltir “Eğer bu senin sol bacağın değilse, senin sahip olduğun sol bacak nerede?” Hasta şöyle yanıtlar “Hiçbir fikrim yok. O yok oldu, gözden kayboldu. O gitti. Onu hiçbir yerde bulamıyorum…”

NEGLECT SENDROMU NEDEN KAYNAKLANIR?

Çoğu zaman çok farklı patolojik durumlardan dolayı kaynaklansa da, en yaygın sebebinin serebral enferktüse ya da hemorajiye bağlı olarak sağ yarım kürenin üçte ikisinde gerçekleşen inme olduğu bilinmektedir.

Sağ yarımküre hasarından kaynaklı olan Neglect Sendromu, sol yarımküreden kaynaklı olana göre çok daha ağır bir şekilde gözlemlenir.
Son günlerde yapılan anatomik çalışmalar doğrultusunda, inferior parietal lobun ve temporo-parietal bağlanma noktasındaki lezyonların Neglect Sendromu ilişkili kritik posterior kortikal lezyonlar olduğu anlaşıldı. Her ne kadar bu sendromun orta superior temporal girusla ilişkisi olduğunu söyleyen bilim insanları olmuş olsa da, bunun neglect sendromuyla o kadar da ilişkili olmadığı ortaya çıkmıştır.
Açıkçası, Neglect Sendromlu hastalarda birincil duyusal ve birincil motor duyularında bir kusur gözlenmez. Bu hastaların görüş alanlarında herhangi bir problem yoktur, hatta ve hatta bu insanlar karanlık arka planlı bir ortamda aydınlatılmış bir nesneyi fark edebilirler. Fakat bu durum, arka planın dağınık olmasıyla beraber değişir. Neglect sendromlu hastaların intraoküler ve ekstraoküler kas gruplarında da herhangi bir sorun yoktur. Ama yine de, kontralezyonel bölgedeki nesneyi fark edemezler.

NEGLECT SENDROMU TÜRLERİ

Bir tarafın ihmali,

  1. duyusal ihmal,
  2. hareketin ihmali,
  3. tanımlamada ihmal,
  4. kişisel ihmal
  5. uzamsal ihmal
    olmak üzere 5 kategoride sınıflandırılabilmektedir.
    1)Duyusal İhmal: Bu durumu 2001 yılında Laurie “Beyin lezyonunun karşı tarafındaki alanda veya bedenin yan tarafında duyusal uyaranların farkına varmada azalma veya farkına varamama” şeklinde tanımlamıştır.
    2)Hareket İhmali: Hasta uyaran faktörlerin aslında farkındadır ama uyarana yönelik hareket oluşturmada yetersizdir.
    3)Tanımlamada İhmal: Bu durumu anlatmak için Bisiac ve Luzatti’nin 1978 yılında yaptığı deneyi anlatmak daha doğru olacaktır. Bu iki bilim insanı hastalarına Milano’da Piazza Del Duomo’yu anlatmalarını sorarlar. Hastaları sol taraftaki mekanları anlatmayı ihmal ederler. Yani kısacası tanımladıkları manzaranın bir tarafını ihmal ederler.
    4)Kişisel İhmal: Kişinin kendi uzuvlarına veya bedenine olan farkındalığın azalmasıdır. Örnek vermemiz gerekirse, yüzünün yarısını tıraş etmek denebilir.
    5)Uzamsal İhmal: Lezyona kontralateral olan alandaki uyaranları fark edememek. Bunun en bilindik örneği ise tabağın bir yarısından yemek yemektir

NEGLECT SENDROMU İÇİN YAPILAN NÖROFİZYOLOJİK TESTLER

Neglect Sendromunu değerlendirmek için yapılan testler genel olarak kağıt ve kalem kullanmaya dayalı olan testlerdir. Bu testler sırasında sağ ve sol taraf arasındaki dengesizlik derecesindeki farklara bağlı olarak hastanın Neglect Sendromlu olduğu belirlenebilir. Örnek testler için aşağıdaki resimleri inceleyelim:

Neglect sendromu testlerinde hastadan saat çizmesi istenir. Eğer Hasta Neglect sendromluysa yukarıdaki gibi iki şekilde çizebilir.

Neglect testlerinde hastadan kedi çizmesi de istenir ve Neglect Sendromlu bir hasta kediyi böyle çizecektir.

Neglect Sendromu testlerinde hastalardan ev, çiçek vb. çizilmesi istenir ve bunun sonucunda hastanın Neglect Sendromlu olduğu kanaatine varılır.

Neglect Sendromunda kullanılan ve en duyarlı olduğu düşünülen test ise “Yıldız Silme Testi”dir. Bu teste hastadan küçük yıldızları bulması istenir. Neglect Sendromu hastaları sadece tek bir taraftaki yıldızları bulur.

NEGLECT SENDROMUNUN TEDAVİSİ VAR MI?

Neglect Sendromu için uygulanmış rutin terapilerin herhangi bir faydasının olmadığı bilinen bir gerçek. Bu yüzden hastalar Konvansiyonel yöntem veya aktivasyon metotları ile tedavi edilmektir. Konvansiyonel yöntemde hastalara görsel tarama, algı ve dikkat eğitimi gibi eğitimler verilmektedir. Fakat bu tedavi yönteminde hastalar öğrendiklerini günlük hayata yansıtamazlar. Aktivasyon metotlarında ise, iki hemisferin aktivitesini eşit seviyeye getirmek esastır. Bu tedavide ihmal edilen tarafa doğru hareketli veya o tarafa yerleştirilmiş görsel uyarılar kullanılır.

Tedaviye hasta yakınlarının da katılması gereklidir. Hasta yakını, hastanın etkilenen tarafına oturmalı, hastanın ihmal ettiği yerlerini kullanmaya teşvik etmelidir.

KAYNAKLAR:

  1. https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007%2F978-0-387-79948-3_1384
  2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4602245/
  3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1757480/
  4. http://www.scholarpedia.org/article/Hemineglect
  5. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13803395.2016.1262333
  6. https://jnnp.bmj.com/content/75/1/13
  7. http://www.ratgeber-neuropsychologie.de/neglect/tuerkisch/neglect1.html
  8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10606013
  9. https://books.google.com.tr/books?id=7pIVpSvwSXcC&pg=PA329&lpg=PA329&dq=multimodal+neglect&source=bl&ots=2x6p0N2e7U&sig=ACfU3U3Co5zoXOX7kFUfm5BYqCWrAl-9OA&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjb7aTl_qfhAhWu1aYKHTQEDLAQ6AEwBXoECAgQAQ#v=onepage&q=multimodal%20neglect&f=false
  10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2962986/
  11. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/29375
  12. http://www.jpmrs.org/uploads/pdf_PMJ_243.pdf
  13. https://www.researchgate.net/publication/277407567_Spatial_neglect/figures?lo=1
  14. http://www.ratgeber-neuropsychologie.de/neglect/tuerkisch/neglect3.html

2 thoughts on “NEGLECT SENDROMU

  • 31 Mart 2019 tarihinde, saat 18:02
    Permalink

    Güzel bir konuda muhteşem bir yazı eline sağlık.

    Yanıtla
    • 13 Nisan 2019 tarihinde, saat 23:04
      Permalink

      çok teşekkür ederim 🙂

      Yanıtla

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.