YENİ YILDA SAĞLIĞINIZ İÇİN BİR ADIM ATIN: INTERMITTENT FASTING
Yeni alışkanlıklar kazanmaya çok yatkın olduğumuz, kendimizi değiştirmek için itici gücü bulduğumuz yılbaşı ve takiben yeni yıl geldi. Ulaşmaya çalıştığımız hedeflerin başında da sağlıklı bir vücut, zinde bir akıl var ve bu amaç uğruna fitness salonları yeni kayıt sayılarını hızla artırıyor, alışveriş merkezleri diyetlerine uygun yiyecekler bulmaya çalışan insanlarla dolup taşıyor. Akıllara gelen soru ise herkesin sımsıkı sarıldığı bu diyetlerin bilimsel aslının olup olmadığı. John Hopkins Üniversitesinde nörolog olan Mark Mattson tarafından New England Journal of Medicine dergisinde yayınlanan makale bu konuya değiniyor. Intermittent yani aralıklı perhiz hakkında 25 yıldır araştırmalar yapan ve bundan 20 yıl öncesinde kendi de bu diyeti denemiş biri olarak Mark Mattson intermittent (aralıklı) perhizin sağlıklı yaşam biçiminin bir parçası olabileceğini yazıyor.
Intermittent perhiz genel olarak iki aşamadan oluşuyor:
- Gün içerisinde yemek yediğiniz belirli saat dilimleri bulunuyor ve bu dilimler genellikle gündelik 6-8 saat sürüyor. Dolayısıyla perhizi uygulayanlar genellikle normal yaşantılarındaki gibi üç öğün beslenmiyorlar.
- Haftalık olarak değerlendirildiğinde perhize uygun geçirdiğiniz günleri kapsıyor ve bu genellikle 5:2 oranında uygulanıyor. 5 gün boyunca günlük perhiz programınıza bağlı kalıyorsunuz ve diğer 2 gün öğün sayınızı artırıyorsunuz.
İnsanlar ve bir seri halinde hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar perhiz sürecinin içindeki aralıkların hücre sağlığını geliştirdiğini gösterdi. Hücrelerimize gerekli enerjiyi sağlamak için vermemiz gereken besinin bekleme süresini uzatarak onları bir bakıma açlık korkusuna düşürüyoruz. Yaşlanmayla ortaya çıkan bir adaptasyon olan metabolik geçiş olarak adlandırılan bu süreç sayesinde hücrelerimizin sağlığını geliştirmede etkin rol oynuyoruz. Araştırmalar hücrelerimizdeki şeker bazlı besinler tüketildikten sonra hücrelerimizin metabolizmasının yavaşladığını ve yağ bazlı besinlerin daha düşük metabolik aktiviteyle yağı enerjiye dönüştürdüğünü ortaya koydu.
Mark Mattson aynı zamanda intermittent (aralıklı) perhizin kan şekeri düzenlenmesinde rol oynadığını söylüyor ve strese karşı daynaklılığı artırmada etkin rol oynadığını , enflamasyonları baskılamda yardımcı olduğunu da ekliyor. Bunların yanında perhiz sayesinde kan sirkülasyonu hızlanıyor, kandaki lipid seviyesi artıyor, kalbin dinlenme oranı yükseliyor. Birçok faydası olduğu görülen perhiz uzun dönemde insan yaşamı kalitesinde büyük değişiklikler yaratabilecek kadar önemli.
Günümüzde çoğu Amerikalının üç öğün yemekle birlikte atıştırmalıklar yediğini ortaya koyan araştırmalara dayanarak Amerikalıların perhizin vücuda ve sistemlere sağladığı faydalardan yararlanamadığını ve metabolik geçişi yaşayamadığını da söylüyor. Perhizin, özellikle Amerikalılar tarafından dikkate alınması gerekn ve geleceğin önemli hastalıklarından biri olan obezitenin de risk faktörlerini düşürmede önemli rol oynadığı görüldü. Güney Manchester Üniversitesi tarafından yapılan iki araştırmada intermitten (aralıklı) perhizin diğer perhizlere kıyasla kilo kaybı dışında vücut için önemli faydalar sağlandığı görüldü. 100 kilo üstü kadınlarla yapılan araştırmada iki grup bulunmaktaydı. İlk gruptaki kadınlar normal ve bilinen diyet yöntemleriyle kilo verdirilmeye çalışıldı. İkinci grup ise intermittent (aralıklı) perhiz ile kilo kaybı yolunda ilerledi. Çalışmanın sonunda iki gruptaki kadınların yaklaşık aynı miktarlarda kilo kaybı yaşadığı fakat intermittent (aralıklı) perhizde bulunan gruptaki kadınların insülin hassasiyeti ölçümünde daha iyi sonuçlar ortaya koyduğu ve bel bölgesinden daha çok kilo kaybı yaşadığı ortaya kondu.
Daha yakın zamanda Mark Mattson tarafından yapılan araştırmalara bakıldığında ise intermittent (aralıklı) perhizin tüm faydalarının yanında beyin hücrelerine de yararı olabileceğine dikkat çekildi.Toronto Üniversitesinde yapılan bir araştırmada 220 sağlıklı, obez olmayan ve düzenli bir şekilde kendi diyet programlarını sürdüren yetişkinin yapılan hafızaya dayalı bilişsel testlerde diğerlerine göre çok daha gelişme gösterdiği ortaya konuldu. Buna dayanarak intermittant(aralıklı) perhizin de nörolojik olarak beyin hücrelerini olan katkısını ortaya çıkarmak için çalışmalar yapılması gerekildiği ortaya kondu.
Birçok faydası olan bu perhizin hastalar tarafından uygulanması zor bulunduğu ve bozulması yüksek olasılıklı olduğu da ortaya kondu. Bu durumda Mark Mattson açlık hissinin geçici bir his olduğunu hatırlatıyor ve perhizi uygulayanların genelde iki hafta sonrasında programa uyum sağladıklarını söylüyor. Uzun vadede çok büyük yararlar sağlayabilecek bu perhiz hayat kalitenizi standartların üzerine çıkartmaya yardımcı oluyor. Dolayısıyla faydaları yanında alışma süreci çok küçük kalıyor.
Özetlemek gerekirse;
İntermittent(aralıklı) perhiz gün içerisinde yediklerinizin belli saat aralıkları arasında bulunmasını sağlayan bir program ve aynı zamanda haftalık olarak da 7 günün içerisinden 5 gününüzü de perhiz programınıza uygun olarak geçirmenizi hedefleyen bir program. Bu perhizin vücudunuza çok önemli faydaları var. Metabolizmanızı hızlandırmak bu avantajların en başında geliyor. Bunun yanında hücrelerinizim metabolik gelişmelere ayak uydurmasını sağlamak ya da strese karşı korunmak, kan sirkülasyonunu artırmak gibi uzun vadede çok büyük yararlara önayak olabilecek avantajları var.
KAYNAKÇA VE İLERİ ARAŞTIRMA İÇİN;
https://www.sciencedaily.com/releases/2019/12/191226084351.htm