DİSSOSİYATİF KİMLİK BOZUKLUĞU ve MARVEL EVRENİNE ALTERNATİF BİR BAKIŞ

Daha önce hiç akıl hastalığı olan birisiyle konuşmuş muydunuz? Şizofreni hastası, dissosiyatif kişilik bozukluğu olan biri ya da kahramanlık sendromu olan biriyle mesela? Bu hastalıklara sahip bireyler beyinlerinde yarattıkları evrenin gerçek olduğuna oldukça emindirler. Onları gerçekte olmayan şeyleri gördüklerine ya da gerçekte olmayacak şeylere inandıklarına ikna edemezsiniz. Bu tür psikolojik rahatsızlığı olan kişilere göre gördükleri ve inandıkları şeyler mutlak doğrudur. Asıl yanılanlar onlara inanmayıp aksini iddia edenlerdir.

Mesela Dissosiyatif Kişilik Bozukluğu (eski ismiyle Çoklu Kişilik Bozukluğu) olan hastalar birincil kişiliklerinin yanında alternatif kişilikler olarak adlandırılan bir veya birden fazla alter kişiliğe sahiptirler. Üstelik çoğunlukla bunun farkında değillerdir. Kişinin birincil kimliği pasif olarak ortaya çıkarken alternatif kimlikler çeşitli tetikleyicilerle ortaya çıkmaktadır. Bilimsel verilere göre alter kimlikler ortalama olarak 10 tane olsa da ağır vakalarda 100’den fazla alt kimlik olabildiği bildirilmiştir. Vakaların %99’unda bu hastalığa sahip bireylerin çocukluklarında travma öyküsü bulunur. Alternatif kişiliklerinin, travma sonrası kaçınma ve kendini inkar sonucu çocukken zarar gören çekirdek kimliği korumak adına ortaya çıktığı düşünülür.

Bir hayli farklı özelliklere sahip olabilen alt kişilikler, çekirdek karakteri 50 yaşında olan bir doktorda 20 yaşında rock şarkıcısı olarak ya da 5 yaşında bir çocuk olarak karşımıza çıkabilir. Kişilikler tamamen farklı görünümlerde hatta farklı cinsiyetlerde de olabilir. Her kimliğin kendine ait ilgi alanları, zevkleri ve karakteristik özellikleri vardır. Sanata oldukça ilgi duyan ve resim yapan bir altere sahip olan hasta, diğer kimliklerinde sanattan hoşlanmayabilir. Örneğin normalde çizim yapmayan fakat alternatif kişiliğinin kontrolündeyken olağanüstü karakalem çizimleri yapabilen bir vaka bildirilmiştir.

Birbirinden tamamen bağımsız ve farklı özelliklere sahip bu kişilerle bir bedende yaşamak bir hayli zor olsa gerek. Oysa bu hastalığa sahip kişiler, alt kimliklerinden habersizdirler ve onların yaptıklarını hatırlamazlar. Bu nedenle hastalıklarını fark etmede ve kabullenmede zorlanırlar. Bedenin kontrolü alter kişilikler arasında sürekli değiştiği için sosyal hayatı yaşamakta zorlanırlar. Genellikle çevreleri tarafından fark edilen bu hastalar amnezi, benlik yitimi, depersonalizasyon ve anksiyete bozukluğundan muzdarip olabilirler. Özetlemek gerekirse bu hastalık hafıza, bilinç ya da farkındalığın, kimlik ve/veya algının parçalanması durumudur.

    Peki ya size bu durumu süper kahramanlıkla ilişkilendirebileceğimizi söylesem ne düşünürdünüz? Yazımın başında da bahsettiğim gibi psikolojik rahatsızlıkları olan insanlar gerçek olmayan birçok şeye inanırlar. Bu mutlak inançlarının onlarda yeni yeteneklere sahip olabilme potansiyeli oluşturması olağandışı gözükmemektedir, tabii mantıksal olarak tutarlı yeteneklerden bahsediyorum. Bu potansiyel tamamen onların inançlarından doğacaktır. Alter kişiliğinde olağanüstü karakalem çizimleri yapabilen hastadan bahsetmiştim. Gerçek hayatta doğaüstü yeteneklere sahip olan bireylerle karşılaşmıyor olsak da, gerçek dünyanın biraz dışına çıkıp bu kişiliklerin olağanüstü yetenekler sergiledikleri alternatif bir evren olsa nasıl olurdu?

    O zaman sizinle psikolojik korku temalı bir film evreninde olduğumuzu hayal edelim. Bu evrende süper güçleri olduğuna inanan insanlardan tutun da, kontrol altına alınamayıp her aklına geleni yapan akıl hastalarının da sokaklarda dolaştığını varsayın. Bu akıl hastalarının içinde Dissosiyatif Kişilik Bozukluğundan muzdarip kişiler de olsun. Ve tabi insanların ona ihtiyaç duyduğunu düşünüp onların hayatını kurtarmayı kendine görev edinen ve süper güçlere sahip olduğuna inanan Kahramanlık Sendromu yaşayan bireyler de. Hatta bu insanlar kendilerini süper güçleri olduğuna öyle inandırmış olsunlar ki zamanla insanüstü yetiler göstermeye başlasınlar. Mesela alternatif kişiliği onun kendini adlandırmasıyla ‘canavar’ olan birinin, bu kimliğe büründüğünde normal bir insanın olamayacağı kuvvette olduğunu ve etrafına ciddi zararlar verdiğini düşünelim. Kahramanlık sendorumuna sahip hastalar da elbette masum insanları bu ‘kötü’ insanlardan korumaya çalışacaktır. Dolayısıyla dengenin sağlanması adına ‘iyiler’ ve ‘kötüler’ arasında bir savaş olacaktır.

Marvel filmlerinin yeni takvimi açıklandı

    Hikayeyi biraz daha süsleyip , çeşitli efektler, süper kahraman kostümleri ve uzay gemileri de eklersek Marvel evreninde olduğunuzu düşünebilirsiniz. Bu evrende geçen birçok filmi çoğumuzun izlediğine eminim. Sizin de tahmin edeceğiniz üzere bunlar sadece filmlerde olabilecek şeyler. Zaten bu filmleri izlerken sanal bir evrenin anlatıldığından şüphe etmiyoruz. Fakat bütün bu filmlerden farklı tasarlanmış , süper güç kavramını daha gerçekçi bir zeminde inceleyen gerçek ile gerçeküstünü birbirine bağlayan bir film serisi de mevcut. Bahsettiğim seri Night Shyamalan’ın Unbreakable üçlemesi. Bu filmler gerçeküstü ögeler barındırsa da süper kahramanlık kavramını oldukça realistik bir bakış açısıyla inceliyor. Süper kötüleri Dissosiyatif Kişilik Bozukluğu hastaları üzerinden anlatırken, süper kahramanları ise Kahramanlık Sendromu olan bireylere atfediyor. Filme göre uzun yıllardır yazılmakta olan çizgi romanlar , geçmişte bu tarz psikolojik hastalıkları olan insanların biraz süslenip biraz da abartılarak uyarlanmasıyla ortaya çıkmış yani içinde gerçeklik payı olan ürünlerdir. Film, bize insanların inandıkları şeylerin ciddi bir potansiyel oluşturduğu fikrini aşılamaktadır.

   Siz de bu ‘süper kahramanlara’ daha gerçekçi bir bakış açısıyla bakmak isterseniz , Unbreakable Üçlemesi sizin için harika bir seçim olacaktır.

The 'UNBREAKABLE' Trilogy

KAYNAKÇA:

1)https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0004867414527523?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori%3Arid%3Acrossref.org&rfr_dat=cr_pub++0pubmed&

2) https://gelecekbilimde.net/dissosiyatif-kimlik-bozuklugu-coklu-kisilik-bozuklugu-nedir/#:~:text=DKB’li%20ki%C5%9Filer%2C%20her%20zamanki,Genellikle%20bu%20say%C4%B1%2010%20kadard%C4%B1r.)

3) https://www.e-psikiyatri.com/coklu-kisilik-bozuklugu

4) https://ajp.psychiatryonline.org/doi/10.1176/appi.ajp.2018.17121347?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori%3Arid%3Acrossref.org&rfr_dat=cr_pub++0pubmed&

5)https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0272735801001155?via%3Dihub

6)https://aklinizikesfedin.com/dissosiyatif-kimlik-bozuklugu-coklu-kisilik-bozuklugu/

7)http://libidodergisi.com/disosiyatif-kimlik-bozuklugu-coklu-kisilik-bozuklugu/

5 thoughts on “DİSSOSİYATİF KİMLİK BOZUKLUĞU ve MARVEL EVRENİNE ALTERNATİF BİR BAKIŞ

  • 5 Ocak 2021 tarihinde, saat 22:44
    Permalink

    Muazzam bir içerik olmuş elinize sağlık..

    Yanıtla
    • 5 Ocak 2021 tarihinde, saat 22:52
      Permalink

      Çok teşekkür ederim, beğenmenize sevindim.

      Yanıtla
  • 7 Ocak 2021 tarihinde, saat 22:05
    Permalink

    Gerçekten çok güzel ve konu ile ilgili güzel benzetmeler güzel eşleştirmeler olan kapsamlı bir yazı olmuş. Bizleri bu kişilerin farkında olmadan baktıkları bakış açısını gösterdiği için yazar Beste GİRGİN e teşekkür eder başarılarının devamını dilerim.

    Yanıtla
    • 7 Ocak 2021 tarihinde, saat 22:19
      Permalink

      Çok teşekkür ederim, onur duydum.

      Yanıtla
  • 17 Şubat 2021 tarihinde, saat 01:10
    Permalink

    Hem marvel evreniyle aradaki bağlantıyı yazman hem de serinin izlediğim filmi “Split” ile birleştirmen güzel olmuş. Bahsi geçen film yazınla çok uyuşuyor ve okurken sahneler gözümde canlanıyor.

    Yanıtla

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.