6 Sorudan Oluşan Bu Testten Kaç Puan Alacaksınız?

Soruların altında açıklamaları mevcuttur. Doğru bildiğiniz her soru için kendinize 10 puan veriniz.

SORU 1:

2020’de en çok konuşulan video oyunlardan biri The Last of Us Part 2’ydi. Oyunun en dikkat çeken özelliği ise salgının hüküm sürdüğü bir dünyada geçmesiydi. İnsanların bilincini kaybederek canavara dönüştükleri hastalığın etkeni neydi?

A) Bakteri

B) Mantar

C) Virüs

(The Last of Us oyun kapağı – Flickr)

Oyun hayal ürünü olsa da hastalığın etmeni gerçek hayatta var olan bir mantar türüdür. Bu tür, karıncaları ele geçirerek onları zombi karıncalara dönüştürür. Tipik davranış değişikliği sonunda karınca yaprak damarını ısırır ve ölür. Hayvanın baş kısmından Ophiocordyceps unilateralis mantarı büyür. Sonuçta ortaya çıkan görüntü ise gerçekten korkunçtur.

(Ophiocordyceps unilateralis mantarı ve karınca – Flickr)

SORU 2:

Bakterilerin çöpçatanlık yaptığını biliyor muydunuz? Vibrio fischeri’nin denizde yaşayan bir ökaryot türü üzerinde afrodizyak etkisi yaptığı bulundu. Bakteri tarafından salgılanan protein ökaryotu eşeyli üremeye teşvik ediyor.  Sizce bu proteinin adı ne olabilir?

A) eroS

B) loVe

C) piluS

(Vibrio fischeri – Flickr)

Vibrio fischeri’nin ürettiği eroS proteininin Salpingoeca rosetta üzerinde üremeye yönelik etki yaptığı bulunmuştur. İsmini aşk tanrısından alan EroS proteini, ökaryotun yüzey şekerlerini kesen bir enzimdir.

(Eros’un Zaferi isimli tablo – Wikimedia Commons)

SORU 3:

Tıp tarihinde Türk hekimlerinin önemi ve katkısı büyüktür. Clinical Microbiology and Infection 2020 Mart sayısının kapağı olan ünlü Türk hekim/hekimler kimdir?

A) Ateş Hekimoğlu

B) Uğur Şahin ve Özlem Türeci

C) Sabuncuoğlu Şerefeddin

(Ameliyat esnasında cerrahlar – Flickr)

Clinical Microbiology and Infection 2020 Mart sayısı kapağında Sabuncuoğlu Şerefeddin yer almıştır. Ünlü hekim Osmanlı döneminde Amasya’da yaşamış bir cerrahtır. Dönemin şartlarında hijyen koşullarına önem verdiği düşünülmektedir.

(Sabuncuoğlu Şerefeddin – Wikimedia Commons)

SORU 4:

Küçük boyutları nedeniyle göremesek de cildimizde ve etrafımızda pek çok kaçak yolcu taşırız. Bunlardan biri olarak insan deri döküntüsü ile beslenen maytlar (mite) hangi canlı aleminin üyesidir?

A) Hayvan

B) Arke

C) Protistler

(Ev tozu maytı – Wikimedia Commons)

Maytlar, hayvanlar aleminden olup eklem bacaklılar şubesinde bulunur. Cilt problemlerine neden olabilen maytlar çarşaf, yastık kılıfı ve evdeki diğer kumaşların üzerinde yaşar. Yapılan öneriler yatak örtülerinizi düzenli olarak değiştirmeniz yönündedir.

(Ev tozu maytı – Wikimedia Commons)

SORU 5:

HIV, hakkında bilgi sahibi olunması gereken önemli virüslerden biridir. İnsana bulaştığında AIDS’e yol açabilmektedir. Cinsel yolla bulaştığı bilinen enfeksiyonun başka bulaş yolları da vardır. Bu yollar nedir?

A) Kan, fiziksel temas, anneden bebeğe gebelik – doğum – süt ile

B) Kan, anneden bebeğe gebelik – doğum – süt ile

C) Fiziksel temas, solunum yolları

(Yeşil renk ile işaretlenen HIV –Wikimedia Commons)

Cinsel yolla bulaşabilen virüs aynı zamanda kan yolu ile bulaşabilir. Anneden bebeğe gebelik sürecinde, doğum esnasında ve süt yolu ile geçebilir. Fakat fiziksel temasla – örneğin sarılmakla, el ele tutuşmakla – veya solunum yollarıyla bulaşmaz. Bu açıdan HIV (+) bireylere yaklaşım önemlidir.

(Kırmızı kurdele – Flickr)

BONUS SORU:

Besin zehirlenmeleriyle ilgili bilgiler halk efsaneleri yerine kesinliğe dayanması gerekir. Toplum arasında yaygın olan sözlerden biri de şu şekildedir: Bayat balık ile süt ve süt ürünleri tüketilmemelidir. Sizce bu sözün temeli neye dayanır?

A) Histamin zehirlenmesi

B) Diphyllobothrium latum enfeksiyonu

C) Vitamin zehirlenmesi

(Scombroidlerden uskumru – Wikimedia Commons)

Bu konuda yapılan çalışmalar genel olarak histamin zehirlenmesine işaret eder. Uygun olmayan koşullardaki özellikle scombroid balıklarında, Morganella morganii ve başka birçok tür üremesi sonucu histamin birikir. Histamin, tek başına gıda zehirlenmesi semptomlarına yol açabileceği gibi fazla bulunduğu peynir ve yoğurtla tüketildiği zaman da belirtileri şiddetlendirebilir. Diphyllobothrium latum ise balıkta bulunabilen sestod grubu parazittir.

(Diphyllobothrium latum – Flickr)

SONUÇLAR:

0 – 20 puan arası aldıysanız -> Bu testin sonuna kadar azimle geldiniz ve yeni bilgiler öğrendiniz. Tebrikler. Ulubat Blog yazılarını okuyarak çok çeşitli konularda daha fazla şey öğrenebilirsiniz.

30- 50 puan arası aldıysanız -> Yukardaki konular hakkında bilginiz yüksek. Mikrobiyolojiyle aranız iyi. Tebrikler. Ulubat Blog yazılarını okuyarak ilginizi çeken konularda daha fazla kendinizi geliştirebilirsiniz.

60 puan aldıysanız -> Farklı konularda yeni şeyler öğrenmek sizin tutkunuz. Tebrikler. Öğrenmeye olan ilginiz için Ulubat Blog yazılarını okumanızı tavsiye ederim.

Kaynakça:

  1. Wikipedia. “The Last of Us” Erişim 23 Ocak, 2021 https://en.wikipedia.org/wiki/The_Last_of_Us
  2. Wikipedia. “Cordyceps” Erişim 23 Ocak, 2021  https://en.wikipedia.org/wiki/Cordyceps
  3. Wikipedia. “Ophiocordyceps_unilateralis” Erişim 23 Ocak, 2021 https://en.wikipedia.org/wiki/Ophiocordyceps_unilateralis
  4. Flickr. “The Last of Us Official Wallpaper #2” Erişim 23 Ocak, 2021 https://www.flickr.com/photos/naughty_dog/8251295992/in/album-72157632219181672/
  5. Flickr. “Ant fungus (Ophiocordyceps unilateralis)” Erişim 23 Ocak, 2021 https://bit.ly/2Y7Oh6S
  6. New Scientist. “Bacteria release aphrodisiacs that put others in mood for sex”  Erişim 23 Ocak, 2021 https://www.newscientist.com/article/2134063-bacteria-release-aphrodisiacs-that-put-others-in-mood-for-sex/
  7. Wikipedia. “Aliivibrio fischeri” Erişim 23 Ocak, 2021 https://en.wikipedia.org/wiki/Aliivibrio_fischeri
  8. Wikipedia. “Salpingoeca rosetta” Erişim 23 Ocak, 2021  https://en.wikipedia.org/wiki/Salpingoeca_rosetta
  9. Flickr. “Bioluminescent Plate Culture of the marine luminous microbe: Vibrio fischeri” Erişim 23 Ocak, 2021 https://bit.ly/3pf1WFn
  10. Wikipedia Commons. “Angelica Kauffmann – The Victory of Eros”  Erişim 23 Ocak, 2021  https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Angelica_Kauffmann_-_The_Victory_of_Eros_-_39.184.19_-_Metropolitan_Museum_of_Art.jpg
  11. Anadolu Ajansı. “Dünyaca ünlü tıp dergisi Sabuncuoğlu Şerefeddin’i kapak yaptı”  Erişim 23 Ocak, 2021 https://www.aa.com.tr/tr/saglik/dunyaca-unlu-tip-dergisi-sabuncuoglu-serefeddini-kapak-yapti/1854694
  12. Wikipedia. “Sabuncuoğlu Şerefeddin” Erişim 23 Ocak, 2021  https://tr.wikipedia.org/wiki/Sabuncuo%C4%9Flu_%C5%9Eerefeddin
  13. Wikimedia Commons. “Şerafeddin Sabuncuoğlu” Erişim 23 Ocak, 2021  https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%C5%9Eerafeddin_Sabuncuo%C4%9Flu.jpg
  14. Flickr “Surgeons” Erişim 23 Ocak, 2021 https://bit.ly/3687QR6
  15. Wikipedia. “Mite” Erişim 23 Ocak, 2021 https://en.m.wikipedia.org/wiki/Mite
  16. Wikipedia. “Home Dust Mite” Erişim 23 Ocak, 2021 https://en.wikipedia.org/wiki/House_dust_mite
  17. Wikipedia. “Demodex” Erişim 23 Ocak, 2021 https://en.wikipedia.org/wiki/Demodex
  18. Wikipedia. “Kingdom (biology)” Erişim 23 Ocak, 2021 https://en.wikipedia.org/wiki/Kingdom_(biology)
  19. Wikimedia Commons. “House dust mites” Erişim 23 Ocak, 2021 https://commons.wikimedia.org/wiki/File:House_dust_mites_(5247397771).jpg
  20. Wikimedia Commons. “House dust mites” Erişim 23 Ocak, 2021  https://commons.wikimedia.org/wiki/File:House_dust_mites_(5247996458).jpg
  21. Wikipedia. “HIV” Erişim 23 Ocak, 2021 https://en.wikipedia.org/wiki/HIV
  22. Wikimedia Commons. “HIV-budding-Color” Erişim 23 Ocak, 2021 https://commons.wikimedia.org/wiki/File:HIV-budding-Color.jpg
  23. Flickr. “Red Ribbon” Erişim 23 Ocak, 2021 https://bit.ly/2MfDMMi
  24. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü – TC Sağlık Bakanlığı. “HIV-AIDS” Erişim 23 Ocak, 2021  https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/bulasici-hastaliklar/hiv-aids/hiv-aids-liste/hiv-aids.html
  25. Wikimedia Commons. “Scomber scombrus illustration” Erişim 23 Ocak, 2021 https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Scomber_scombrus_illustration.png
  26. Panos Mavromatis, Peter Quantick “Histamine Toxicity and Scombroid Fish Poisoning: a Review” Seafoods — Quality, Technology and Nutraceutical Applications. (2002) 89-103
  27. S. L. Taylor, J. E. Stratton, J. A. Nordlee. “Histamine poisoning (scombroid fish poisoning): an allergy-like intoxication” J Toxicol Clin Toxicol. 27 (1989) 225-40
  28. Morrow, J D et al. “Evidence that histamine is the causative toxin of scombroid-fish poisoning.” The New England journal of medicine vol. 324,11 (1991) 716-20
  29. Wikipedia. “Scombroid food poisoning” Erişim 23 Ocak, 2021 https://en.wikipedia.org/wiki/Scombroid_food_poisoning
  30. Wikipedia.” Diphyllobothrium” Erişim 23 Ocak, 2021 https://en.wikipedia.org/wiki/Diphyllobothrium
  31. Flickr. “Diphyllobothrium latum” Erişim 23 Ocak, 2021 https://bit.ly/3iFzB8y

Burcu Cengiz

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencisi

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.