Ressamlar ve Eserlerinde Yaşayan Hikayeleri

Herkese merhaba arkadaşlar, bugün sizlere ressamların yaşamlarını, aile hayatlarını ve ilişkilerini incelediğimiz bir çalışmanın verilerinden ve bu çalışma sırasından öğrendiğim ilginç hayat hikayelerinden bahsedeceğim.

Çalışmamızda 21 ressamın, doğum/ ölüm tarihi, ölüm sebebi, doğum yeri gibi demografik özelliklerinin yanı sıra ebeveynleri ile yaşadıkları sorunlardan kaynaklanan travmaları, eşleri veya sevgilileriyle ilişkileri gibi özel durumları da inceledik.

Elde ettiğimiz bulgulara göre ressamların %51’i babaları ile travmatik bir ilişkiye sahip. Bazı ressamlar çocukluk döneminde babalarının gereğinden fazla sert ve otoriter tavırlarına maruz kalıyor. (Salvador Dali, Van Gogh) . Bazıları ebeveynlerinin kendi  ilişkilerinde yaşadıkları sorunlar yüzünden babalarını neredeyse hiç göremiyor.(Da Vinci, Hale Asaf) Ve çoğu da babalarının resme karşı olumsuz tutumuyla mücadele etmek zorunda kalıyor. Tabi ki belirli bir kategoriye alamadığımız özel durumlar da mevcut.

Babası ile ilişkisini sınıflandıramadığımız ressamlardan biri de ise Artemisia Gentileschi. Artemisia bu çalışmada incelediğimiz 21 ressamın içerisinde beni en çok etkileyeni oldu. Çünkü döneminin kabul edilmiş yargılarının aksine kendisi bir kadın olarak resim alanında gayet parlak bir kariyere sahip. Ancak bu kariyerin arka planında zor bir hayat yer alıyor. Bugüne kadar, Artemisia’nın hayatını konu alan filmler de çekilmiş. Ancak bu filmlerde çarpıtılmıs ve doğru olmayan olaylara yer verildiği de görülüyor. Bu nedenle sizlere Artemisia’nın hayatından kısaca bahsetmek istiyorum. Kendisi ressam bir babanın kızı olarak dünyaya geliyor. Resim hakkında her şeyi babasından öğreniyor. Ancak ilerleyen dönemlerde babası Artemisia’nın kendini daha çok geliştirebilmesi için arkadaşı Agostino Tassi ‘den Artemisia’ya ders vermesini istiyor. Böylece Artemisia Tassi’nin atölyesinde çıraklık yapmaya başlıyor. Ancak bu çıraklık dönemi Tassi ve arkadaşı Cosimo Quoris’in atölyede Artemisia’ya tecavüz etmesi ile son buluyor. Artemisia’nın sanatına da yansıyan bu olaydan sonra, babası Tassi’ye dava açmış olsa da dönemin şartları yüzünden herhangi bir sonuca ulaşamıyorlar. Üstelik bu davanın sebep olduğu dedikodular yüzünden Artemisia fazlasıyla zarar görüyor. Artemisia’nın artık Roma’da yaşayamayacağını düşünen babası onu istemediği biri ile evlenmeye zorluyor ve Artemisia zorunluluklar yüzünden Piero Antonio Satiattesi ile evlenerek Floransaya yerleşiyor. Floransa da sanatı sayesinde dikkat çekmeyi başarıyor. Ancak bazı kaynaklar Artemisia’nın eşinin kumar bağımlısı olduğu ve kazandıkları paraları kaybettiğini sonrasında Artemisia’nın ondan ayrılarak iki kızı ile Napoli’ye yerleştiğini söylemekte. Kesin olan şey ise Artemisia’nın Florensa, Cenova, Venedik ve Napoli’de resim alanında çok büyük başarılara imza attığı ve kıymetli pek çok eser bıraktığıdır.

Judith Slaying Holofernes

Bu eserin ressamın ruhunda derin izler bırakan olaylar yüzünden bu denli vahşet içerikli olduğu düşünülmektedir. Artemisia tecavüzcüsünü Holofernesin yerine koyarak ondan intikam almaktadır.

Bulgulardan benim için en çarpıcı olanlardan biri de pek çok ressamın kardeşi ile ilgili sorunlar yaşamış olması. Kardeş travmalarının oranı baba travmaları oranından fazla durumda.

Ayrıca kardeş travmaları kavramının içerisinde, kardeş ile anlaşamamazlık, etkilenme (olumlu-olumsuz), ölüm(kayıp) gibi durumlar yer alırken travmaların %50 sinde çocuk yaşta kardeş kaybı gibi spesifik bir durum söz konusu. Ayrıca bu kayıplar Dali, Picasso, Van Gogh’da olduğu gibi ebeveyn ilişkilerine de yansıyabiliyor. Ebeveynlerinin onları kaybedilen kardeşinin yerine koyması gibi durumlarla karşılaşan sanatçı sayısı yadsınamayacak miktarda. Bu durum belki sanatlarını da etkilemiştir kim bilir.

Ayrıca 21 ressamın 10 tanesinin (%48) hayatlarının belirli dönemlerinde eşleri ile ilgili travmalar yaşadığı tespit edildi. Bu 10 ressamın 2’si eş’i yüzünden suç işlemiş, 2 tanesi bir suçta mağdur olmuş, 3 tanesi eşi ile ayrılık yaşamış, 7 tanesi ise eşini ölüm sebebiyle kaybetmiş. Aynı zamanda 21 ressamdan 5 tanesinin başladığı okulu ve işi bıraktığı görülüyor.

Eş-sevgili kaynaklı travmalardan bahsettiğimizde, ressamlarda bir genelleme yapmak gerçekten çok zor. Picasso, Diego Riviera gibi ressamlar bir bakıma sadakatsizlikleri ile ilişkilendirilirlerken, Boticelli ve Van Gogh ise imkansız aşka tutulmuş ressamlardır. Özellikle Boticelli hüzünlü bir aşk hikayesine sahip.

Bu ressamların hayat hikayelerinden bahsetmeyi, eserlerini incelemeyi, hayatlarının eserlerine olan etkisini uzun uzun yorumlamayı çok isterdim ancak sizleri de yormamak için yazıma, hayat hikayesi ve resme kazandırdığı bakış açısı ile beni çok etkilemiş bir ressamdan bahsederek son vermek istiyorum.

Caravaggio… Dahi ressam ve bir katil.

 Kendisi Barok sanat akımının ilk büyük sanatçısıdır. Caraviggo yeteneği ve farklı tarzı ile hızlıca sanatseverlerin dikkatini çekmeyi başarır. Bunun üzerine kilise onu denemek için Aziz Matta’yı çizmesini ister. Caravaggio’nun düzene ve kabullenilmişliklere ilk başkaldırısı olan Aziz Matta tablosunda kilisenin klasik tarzından eser yoktur. Matta ve öğretici meleği tasvir etme şekli kiliseye aykırı düşmüştür.  Oysa Caravaggio ortaya bir sanat eseri çıkarmıştır. Ancak kilise daha çok zanaat görmek istemektedir.

Caravaggio aslında bütün büyük sanatçılar gibi topluma ayak uydurmakta zorlanan bir ressamdı. Ama bu özelliği onu kavgacı yapıyordu. Çevresine karşı agresif davranıyordu. Kestirilemez bir kişilik özelliğine sahipti.  Bu özelliği onun pek çok cinayete karışmasına sebep oldu. İlk cinayetini bir kadın için işledi. Sevdiği kadına aşık olan Mariano’yu bir düello’ya davet etti. Mariano düelloyu kabul etmedi ancak birkaç gün sonra bir barın önünde bıçaklanmış bir şekilde ölü bulundu. Bu Caravaggio’nun ilk cinayetiydi. Sonrasında Malta’ya kaçan Caravaggio burada  Sen Jean şövalyelerine sığındı ancak ilerleyen günlerde bir şövalyeyi öldürerek hapse atıldı. Ama hala anlaşılamamış bir şekilde hapishaneden kaçmayı başardı.

David with the Head of Goliath

Napoli’ye giden Caravaggio Roma’ya giderek af dilemek istiyordu. Davut ve Goliath resminde, Goliath’ın başı yerine kendi otoportresini koyması, kendi başını teslim etmek istediğini ifade ediyordu.

Napoli’de bir meyhanenin önünde saldırıya uğrayarak ağır şekilde yaralandı. Saldırının Malta şövalyeleri tarafından gerçekleştirildiği tahmin edilse de hala kesin bir kanıt bulunmamaktadır. Caravaggio 1610 yazında, Papalık tarafından affedilme ümidiyle, Roma’ya doğru giden bir gemiye biner. 

Gemiye bindikten sonrası ve Caravaggio’nun ölümü konusunda birçok farklı varsayımlar mevcuttur. Ancak sonrasında yaşananlar hakkında hala kesin bir yargıya varılamamıştır.

Dünya’da yeni akımların öncüsü olmuş, büyük sanatçıların hepsi ayrı birer hikayeye sahip ve bu hikayeler eserlerini, sanatlarını da şekillendirmiş. Bizim çalışmamızda incelediğimiz 21 ressamın isimlerini aşağıya bırakıyorum. İlerleyen dönemlerde kaynakça bölümüne çalışmamızın tüm verilerini içeren bir belgeyi de ekleyeceğim. İstediğiniz zaman ulaşabilirsiniz. Bu karantina günlerinde sanatla kalmanız dileğiyle…

• Vıncent Van Gogh,
• Pablo Pıcasso,
• Antonıo Gıovannı Canaletto ,
• Pıerre-Auguste Renoır,
• Diego Rivera,
• Camılle Pıssarro,
• Georges Braque,
• Pıero Della Francesca,
• Hale Asaf,
• İbrahim Çallı,
• Sandro Bottıcellı,
• Caravaggıo,
• Lyubov Popova,
• Jan Van Eyck,
• Paul Cézanne,
• Salvador Dalí,
• Francıs Bacon,
• Leonardo Da Vıncı
• Artemisia Gentileschi,
• Frans Hal,
• Homas Gaınsborough

• KAYNAKÇA:
• John BERGER, Portreler (İstanbul, Metis Yayınları,2019), 504
• Giorgio VASARİ, Sanatçıların Hayat Hikayeleri (İstanbul, Sel Yayıncılık, 2018), 390
• ,Susie HODGE, Sanat-Büyük Sanatçılar ve Eserleri,Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey (İzmir, İnkılap Kitabevi, 2019), 232
• Sadun ALTUNA, Ünlü,Ressamlar Hayatları ve Eserleri, (İstanbul, Hayalperest Yayınevi, 2013), 280
• Kolektif, Sanatçılar-Yaşamları ve Eserleri, (İstanbul, Alfa Yayıncılık, 2018), 360
• Elizabeth LUNDAY, Büyük Sanatçıların Gizli Hayatları, (İstanbul, Domingo Yayınevi, 2014), 288
• https://www.natgeotv.com/tr/belgeseller/natgeo/deha