GEBELİĞİN İLK ÜÇ AYINDA NASIL BESLENİLMELİ?

Hamilelik, geçmişten günümüze heyecan ile karşılanan ve üzerine düşünülen bir süreç. Hamile kadınlar bu süreçte çevrelerinden faydalı bilgiler almakla beraber faydadan çok, zararı dokunan bilgiler ile de karşılaşabiliyor. Bugün başlayacağım yazı serisi ile sizlere gebeliğin her bir trimesterinde ne gibi besinler ile beslenilmeli, hangi besinler bebeğin gelişimine katkı sağlarken, hangi besinin fazla miktarda alınması bebeğe zarar verebilir sorularına bilimsel makaleleri baz alarak cevap arayacağız.

İlk trimester, gebeliğin ilk 3 ayını kapsamaktadır. Bu süreçte bebeğinizin cinsiyeti belirginleşmeye, kalp gibi yaşamsal organları oluşmaya başlar. Sizler de bu dönemde yorgunluk, mide hassasiyeti, ciltte kuruluk gibi belirtilerle karşılaşabilirsiniz. Sizin bu dönemi en iyi şekilde geçirebilmeniz ve bebeğinizin gelişimine sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi için beslenmenize dikkat etmeniz gerekiyor.

Folik Asit NTD’nin önlenmesinde etkili

İlk olarak söze folik asit ile başlamak istiyorum. Hamilelikte beslenme ile ilgili araştırma yapan kişilerin mutlaka dikkatini çeken folik asit, ilk üç ay bebekte gelişebilecek nöral tüp defektine karşı koruyucu görevi görmektedir. Nöral Tüp defekti, ileriki süreçte beyin ve omuriliği kapsayan merkezi sinir sisteminin temelini oluşturacak ve gebeliğin 2 ve 3. haftalarında gelişimini tamamlayacak olan nöral tüpün tam olarak kapanmamasıyla karşımıza çıkan doğumsal anomaliye verilen addır. Annedeki şeker hastalıkları veya genetik faktörlerin yanı sıra folat eksikliğinin de nöral tüp defektine sebep olduğu yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur; fakat yapılan hayvan çalışmalarında gebeliğin ilk üç ayından sonra alınan folik asidin yavrularda alerjik hastalık gelişimi ile bağlantılı olarak gen ekspresyonunu değiştirdiği bulunmuştur. Kısacası gebeliğin ilk üç ayında alınan folik asit bebeğinizi nöral tüp defektlerine karşı korurken; bundan sonraki süreçte almaya devam edeceğiniz folik asit, bebeğinizin bünyesini alerjiye yatkın hale getirebilir.

Gebelikte Protein Alımına Dikkat

İlk trimesterde protein ağırlıklı beslenmenin öneminden de bahsetmeden geçmek olmaz. İlk üç ay, bebeğin hayati organlarının ve bunun yanı sıra üreme organlarının da oluştuğu ve gelişmeye başladığı bir dönem. 2018 yılında boğalar üzerinde yapılan çalışmalar bize düşük protein alımının ergenliği geciktirerek sperm kalitesinde düşüşe sebep olduğunu göstermektedir. Bir başka çalışmada ise, düşük protein alımının bebeklerin gelişim sürecinde kardiyovasküler rahatsızlıklara ve yüksek tansiyona sebep olabildiği gösterilmiştir. Bunun yanı sıra B12 ve folik asit ile desteklenen protein alımının kemik gelişimine destek olduğu ve kemik kitlesini arttırarak osteoporoz riskini azalttığı yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur. Yiyecek bazında bakacak olursak ilk trimesterde yüksek miktarda balık, bol miktarda zeytinyağı, düşük miktarda kırmızı et yeme şeklinin tahıl ağırlıklı beslenmeye göre embriyolojik gelişimi hızlandırdığı da yapılan araştırmalar sonucu kanıtlanmıştır. Kısacası ilk trimesterde protein ağırlıklı beslenmek bebeğinizi kardiyovasküler hastalıklara, üreme sistemi rahatsızlıklarına ve kemik gelişiminin eksikliğinden kaynaklı hastalıklara karşı korur.

Bitki Çayı ile Bebeğinize Zarar Veriyor Olabilirsiniz

Günlük hayatta severek tükettiğimiz birçok çayın gebelikte tüketilmesi anne ve bebek için risk oluşturarak düşüğe sebep olabileceğini biliyor muydunuz? Adaçayı, içerdiği thujone bileşiği ile gebelerde yüksek tansiyona sebep olarak gebeliğin sonlanmasına yol açabiliyor. Cıvanperçemi gibi bitki çayları, kadınlık hormonlarının miktarı üzerine etki gösterek, zerdeçal ise gebelikte rahim hareketlerini arttırarak gebeliğin sonlanmasına sebep olabiliyor.

Akdeniz Diyeti’nin Gebeliğe Etkisi

Son olarak günlük hayatımızda yer edinip hayatından söz ettirmeye başlayan Akdeniz Diyetinden kısaca söz edip, bugünlük yazımızı noktalayalım. Sebze ve tahıl bazlı beslenmeyi kapsayan Akdeniz Diyeti’ni günlük hayatta uygulayan gebelerin bu sürecin sonucunda demir ve B12 eklikliği ile karşı karşıya kaldığını görüyoruz. Demir, erken gebeliğin önlenmesi, alyuvar miktarının artması ve fetoplasental gelişim için önem arz eden bir madde. B12 ise folik asit gibi nöral tüp defektini önleyen, miyelin ve protein sentezinde rol alan bir vitamin. Akdeniz diyetini tercih eden gebelerin de bu risklerin farkında olarak diyetlerinde protein alımını arttırmaları veya diyetlerine bu maddeleri takviye almaları gerekiyor.

• Birth Defects and Supplemental Vitamins. Fishman MA
• Maternal Folic Acid Supplementation during  Pregnancy and Childhood Allergic Disease  Outcomes: A Question of Timing? McStay CL, Prescott SL, Bower C, Palmer DJ
• Peri-conception and first trimester diet modifies reproductive development in bulls.Copping KJ, Ruiz-Diaz MD, Rutland CS, Mongan NP,Callaghan MJ, McMillen IC, Rodgers RJ, Perry VEA.
• Maternal first-trimester diet and childhood bone mass: the Generation R Study Denise HM Heppe, Carolina Medina-Gomez, Albert Hofman, Oscar H Franco, Fernando Rivadeneira, Vincent WV Jaddoe
• Maternal first-trimester dietary intake and childhood blood pressure: the Generation R Study. van den Hil LC, Rob Taal H, de Jonge LL, Heppe DH, Steegers EA, Hofman A, van der Heijden AJ, Jaddoe VW
• Early first trimester maternal ‘high fish and olive oil and low meat’ dietary pattern is associated with accelerated human embryonic development Francesca Parisi, Melek Rousian, Régine P. M. Steegers-Theunissen, Anton H. J. Koning, Sten P. Willemsen, Jeanne H. M. de Vries, Irene Cetin & Eric A. P. Steegers
• Iron, folate and vitamin B12 levels in first trimester pregnancies in the Southwest region of Turkey. Karabulut A, Sevket O, Acun A.
• http://www.yeditepehastanesi.com.tr/hamilelikte-adacayi-tuketirken-dikkatli-olmak-gerekiyor