TREND ZAYIFLAMA YÖNTEMİ YOKSA TREND TEHLİKE Mİ?: TÜP MİDE AMELİYATI

İlk kez 1950’lerde Minnosota Üniversitesi’nde gerçekleştirilen fakat geçtiğimiz son 5 yıldır tekrardan revaçta olan bariatrik cerrahi, obezite hastalarına diyet ve spor yapmalarına rağmen kilo veremezlerse uygulanan bir cerrahi müdahaledir. Bazı tıp kuruluşlarınca da obeziteyi ve obeziteye bağlı sağlık problemlerinin semptomlarını hafifletmek için uygulanabilecek en iyi yöntem olduğu kabul edilmektedir.
ABD’de obezitenin artmasıyla bariatrik cerrahinin cerrahlarca uygulanım sıklığı iyice arttı.
Bariatrik cerrahi, Türkiye’de özellikle ünlüler arasında da trend zayıflama yöntemi olarak revaçta olmasıyla halkın da aşina olduğu bir tabir oldu.
Bu yöntemle birlikte kilo kaybı yaşayanların çok olmasıyla birlikte hayatını kaybedenlerin de haberlerini alır olduk. Özellikle “Avrupa Yakası” dizisinde Sadettin Yerebakan karakterini canlandıran Yıldırım Öcek’in mide küçültme ameliyatı nedeniyle hayatını kaybetmesi halk arasında bariatrik cerrahiye dair soru işaretlerinin artmasına neden olmuştur.

Peki bariatrik cerrahi nedir?

Bariatrik cerrahiyi kaç farklı yöntemle uygulayabiliriz?

Bariatrik cerrahi riskli midir?Riskliyse riskleri nelerdir?

Var olan riskleri minimalize etmek için hangi yollar takip edilmelidir?

Prosedür öncesinde, sırasında ve sonrasında neler yapılmalıdır?

Bu sorular ve daha fazlasının yanıtlarını sizlerle birlikte tartışmaya ve bariatrik cerrahi serisi oluşturmaya karar verdim.

BARİATRİK CERRAHİ NEDİR?NEDEN UYGULANIR?

Bariatrik cerrahi, midenin normalde alabileceği hacimden daha az hacimde gıda almasını sağlayarak kişinin kilo vermesini sağlayan bir cerrahi modelidir.Bariatrik cerrahi sonucu besinleri malabsorbsiyonu gözlemlenir. Çoğu bariatrik cerrahi tipi genellikle laparoskopik yöntem dahilinde uygulanır.

Bariatrik cerrahi, beş farklı yöntemi kapsayan ve hepsinin esasında sindirim sistemini değişikliğe sokup kişinin az yemesini hedefleyen bir kavramdır. Bariatrik cerrahinin 5 tipi de obezite hastalarına veya fazla kilodan ciddi sağlık problemleri yaşayan hastalara uygulanır. Hepsinin prosedür öncesinde, sırasında ve sonrasında uygulanması gereken spesifik yöntemler vardır ve hepsinin ortak riskleriyle beraber spesifik riskleri de vardır. Bariatrik cerrahinin 5 tipini sıralayacak olursak bunlar:

1.Tüp mide ameliyatı (sleeve gastrektomi)

2.Gastrik Bypass

3.Ayarlanabilir Gastrik Bant

4.Biliopankreatik Diversiyon- Pankreatik switch

5.Endoscopic sleeve Gastroplasti

Bu yazıya başlarken bariatrik cerrahinin tüm tiplerini ve risklerini tek bir yazıda ele almayı düşünmüştüm. Fakat sizin okumanızı kolaylaştırmak için bu yazıyı bölümlere ayırmaya ve bu hafta sadece tüp mide ameliyatından bahsetmeye karar verdim.

Tüp Mide Ameliyatı (Sleeve Gastrektomi)

Tüp mide ameliyatı, diyet ve sporla kilo veremeyen 18-80 yaş arasında anesteziye dayanıklı, vücut kitle indeksi 40 ve üzeri olan obezite hastalarına uygulanan cerrahi yöntemidir. Bu ameliyatla mide hacmini küçülterek yani sindirim sistemini değişikliğe sokarak kişinin az yemesi amaçlanır. Tüp mide ameliyatı aynı zamanda kiloya bağlı ciddi sağlık problemleri yaşayan hastalara da uygulanır.

Laparoskopiyle uygulanan bu yöntemle, üst abdomenden küçük insizyonlarla mideye ulaşılır ve midenin %80’i alınıp mide bir muz büyüklüğüne getirilir.Midenin kalan kısmı yaklaşık 120 mililitreye tekabül etmektedir. Bu miktar standart bir midenin hacmine oranla çok küçük bir miktardır.Miktarın bu kadar azalmasından dolayı da hasta daha az yemek yiyebilecektir.

Mide küçüldüğü halde hastanın yemesinde bir kısıtlamaya gitmesi gerekecektir. Yokse ileri evrelerde umulandan az kilo kaybı hatta kilo alımı bile gerçekleşebilir.

A) Prosedür Öncesi Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Cerrahi müdahaleden önce, doktor hastaya yapması gerekenleri, hangi ilaçları içmesi gerektiğini, hangi vitamin ve mineral takviyelerine başvurması gerektiğini belirtir. Doktor aynı zamanda hastanın yeme ve içme düzeninde birtakım değişlikliklere hatta bazen kısıtlamalara gitmesini yani bir nevi diyet yapmasını ister.

Doktor ameliyattan önce, sizin bütün geçmişinizi de öğrenir. Örneğin kaç yıldır kilo sorununuz olduğunu, hangi hastalıklarınız olduğunu ve buna bağlı olarak da hangi ilaçları kullandığınız gibi. Eğer kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsa hasta, bu durumu ameliyattan önce doktoruna belirtmesi elzemdir. Çünkü belirtmediği takdirde ameliyat sırasında kanaması durdurulamayabilir.

Eğer hasta çoğu obezite hastası gibi diyabeti varsa bu durumu doktoruna yine bildirmelidir. Böylece hormonal değerleri ona uygun bir şekilde kontrol altına alınacaktır.

Beslenme dışında yaşam tarzına gelecek olursak eğer, kişinin 3 ay önceden sigara ve diğer tütün ürünlerini kullanmayı bırakması gerekir.

Ayrıyeten kişinin fiziksel aktivitelerini de mümkünse arttırması kişinin yararına olacaktır.

B) Prosedür Sırasında Neler olur?

Prosedür üst abdomende küçük insizyonlar açılarak başlar. Bu insizyon alanlarından içeriye girilerek mideye ulaşılır. Midenin en genişleyen ve ghrelin salgılayıp iştahı yöneten kısmı çıkarılır.

Prosedür genellikle 1-2 saat arasında sürer. Bazı durumlarda kişiye geleneksel yöntem olan açık ameliyat uygulanabilir. O durumda prosedüre ayrılan zaman da değişecektir.

C) Prosedür Sonrasında Hastayı Nasıl Bir Hayat Bekliyor?

Ameliyattan sonra hastayı 1 hafta boyunca şekerli gıdalardan uzak, içeriğinde karbonatsız sıvının olduğu bir beslenme tarzı bekler.1. haftadan sonra hasta 3 hafta boyunca püre gibi saf yemeklerle beslenir. 4. haftadan sonra ise normal bir yemek düzenine kavuşur.

Hastanın midesinin bir kısmı alındığı için, hastaya ayda bir B-12 Vitamin enjekte edilir.

Hastanın ilk birkaç ay düzenli kontrollerden geçmesi gerekir. Bu kontrollerde hastanın kan değerlerine vb. değerleri kontrol edilir.

Riskleri….

Akut riskleri arasında aşırı kanama,enfeksiyon, ağrı, akciğer veya nefes alma problemleri, midenin kesi bölgesinden sızıntı ve pıhtı olan tüp mide ameliyatının kronik risklerinden bahsedecek olursak:

1)Kilo Kaybedememek
Belki mide ameliyatından sonra kalan hacim 120 mililitreden daha fazla olduğu için ya da hastanın kurallara uymamasından ama tüp mide ameliyatlarında en yaygın olarak görülen risklerden biri kilo verememektir.

2)Genişleme
Ameliyattan birkaç gün sonra dahi mide sadece bir fincan yemeği alabilecek büyüklüktedir. Zamanla mide genişlemeye başlar. Fakat eğer mide genişlemesi haddinden fazla olursa kilo kaybı azalır hatta kilo alımı tekrardan başlar.

3) Dispepsi
Özellikle tüp mide ameliyatından sonra, mide besinleri sindirmede zorluk yaşayabilir.

4) Gastroözefageal reflü
Halk arasında kalp yanması da dediğimiz reflüyle beraber mide bulantısı, midenin besinleri sindirememesi gibi semptomlarda görülebilir.

5) Gecikmiş Sızıntı
Genellikle ameliyattan sonra sızıntı olduğunda neredeyse hepsi tespit edilir. Fakat bazı durumlar olurki, sızıntının edilebilmesi mümkün olamayabilir.Hatta öyleki bazı sızıntılar aylarca ya da yıllarca fark edilmeyebilir. Bu durumu düzeltmek için de tekrardan bir cerrahi müdahale gerekebilir.

6) Mide ülseri
Tüp mide ameliyatından sonra sıklıkla karşılaşılan mide ülseri, endoskopiyle tespit edilir. Ameliyat sonrası ülser gelişen hastalarda aşırı kanama gözlemlenebilir.

7)Safrataşı
Tüp mide ameliyatından sonra sıklıkla görülen safrataşı, kolesistektomi ile safra taşı ve safra kesesinin alınmasıyla beraber çözümlenen bir sorundur.

8) Diyabet, Hipertansiyon gibi sağlık sorunlarının çözülmemesi

9) İnsizyonel Fıtık
Tespit edildikten sonra laparoskopiyle düzeltilen fıtığın bu müdahaleye rağmen tekrar çıkma ihtimali var.

10) Abdominal Adezyonlar
Abdominal bölgede bulunan organlar genelde kayganlardır. Kaygan oldukları için de herhangi bir durumda birbirlerinin üzerinden kayabilirler. Fakat ameliyatın ardından organlar birbirine yapışabilir ve hastada şiddetli bir ağrıya sebep olabilir.

Riskleri Azaltmak için…

Hastanın vücut kitle indeksinin düşürülmesi yani kilo vermeye gayret etmesi ameliyatın riskini azaltacaktır.

Hastanın fiziksel aktivitesini arttırması ve spor yapması ameliyat sonrası oluşabilecek risk faktörklerini azalatacaktır.

Tabii en önemli faktörlerden biri de sigara ve tütün ürünlerine veda etmek olacaktır.

Kaynaklar:

1. https://www.upmc.com/services/bariatrics/candidate/risks-and-complications
2. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/sleeve-gastrectomy/about/pac-20385183
3. https://www.medicalnewstoday.com/articles/269487.php
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2729256/
5. https://www.bayindirhastanesi.com.tr/blog/mide-kucultme-ameliyatlari-tehlikeli-mi-238
6. https://www.verywellhealth.com/long-term-complications-after-gastric-sleeve-surgery-4158320