Neandertaller Hakkında O İlginç Gerçek

İnsanların çok konuşmasına rağmen az dinleme kabiliyeti olduğu da köşe yazarları tarafından bolca dile getirilir. Evrimsel olarak konuşmak gerekirse bu tespitin tutarlı olduğu bulunabilir. Hayvanlar ile karşılaştırıldığında insanlarda işitmeye bağlı problemlere daha sık rastlanır.
Memelilerde orta kulak, embriyolojik ve evrimsel kökenini çene kemiklerinden alır. Bu bağlantı göz önüne alınırsa çene anatomisinin kulak yapısı ile derin bir bağı olduğu görülür. Konuşma, çene ve gırtlak yapısında geniş çaplı yeniden yapılanmalara neden olmuşken, bu yapılanma orta
kulakta yapısal strese neden olmuştur. Bu stresin en açık örneği, hayvanlarda nadir bir hastalık olan orta kulak iltihabının insanlarda çok yaygın olmasıdır.

Orta kulak iltihabı neredeyse tamamen okul öncesi çocuklarda görülen bir hastalıktır. Yetişkinlerde vaka sayısı çok azdır. Bunun sebebi, ilk üç yaşta östaki borusunun yatay uzanımda ve kısa olması aynı zamanda drenajının az olmasıdır. Yaş ilerledikçe östaki borusu uzayarak düşey uzanım gösterir. Ne var ki, geçmişte bizden başka insan türlerinin yetişkinlerinin bile orta kulak iltihabından daha fazla muzdarip olduğu düşünülür. Öyle ki günümüz toplumlarında orta kulak iltihabı sıklığı çocuklarda en fazla %40 civarındayken yetişkin neandertallerde orta kulak iltihabı sıklığının %100’e yakın olduğu tahmin edilir. Pagano ve arkadaşları bu sıklığın sebebini araştırır.

Araştırmada farklı kazı bölgelerinden çıkarılan neandertal kafataslarının topografik noktaları işaretlenir. Bilgisayar tomografi görüntüleri çıkartılır. Daha sonra kıkırdak östaki borusunu belirten üç topografik nokta arasındaki üçgen belirlenir ve böylelikle östaki borusunun kafatasındaki morfolojik ilişkileri analiz edilir. Analizin sonunda yumuşak doku görüntüsü oluşturulur.

Kaynak: wikimedia commons

Sphenoid ile occipital kemik arasındaki açıdan dolayı üst solunum yolunda yumuşak dokunun Homo sapiens’e göre daha fazla yatay uzanım gösterdiği bulunur. Bununsonucundan biri de östaki borusunun yatay uzanımının drenajı aksatması.

Araştırmada M. Tensor Veli Palatini’nin tutunma noktasının da farklı konumda olduğu tespit edilir; fakat bu değişiklik ile ilgili yorum yapmamışlar. Östaki borusunu açıcı işlev gören M. Tensor Veli Palatini diğer primatlarda kıkırdak borunun tümüne tutunurken, insanlarda tutunma mesafesi çok daha kısadır. Bu kasın tutunma noktasındaki değişikliğinin etkisi makalede bulunmamaktadır.

Yetişkin Homo Sapiens orta kulak yapısı. Östaki borusunun düşey eğimine ve östaki borusunun üstünde uzanan m. tensor veli palatini’nin tutunma noktasının inceliğine dikkat ediniz! kaynak: wikimedia commons

Neandertallerin kronik orta kulak durumu zatürre gibi ölümcül üst solunum yolu hastalıklarının riskini hem arttırmış hem de bu hastalıkları daha ölümcül hale getirmiş olabilir. Konuşabilmenin getirdiği güçlü koordinasyon kabiliyetinin avantajı bu hastalıkların getirdiği dezavantajlardan çok daha baskın olmalı ki neandertaller kulak enfeksiyon riski fazla olan sulak alanlarına dahi
yerleşmişlerdi. Ne var ki bu durum Homo sapiens ile rekabet faktörü olmadan geçerlidir. Homo sapiens’lerin neandertallerin bölgelerine göç ettikçe neandertallerin bağışıklık sahibi olmadığı yeni hastalıklarla tanışırlar. Bu dezavantaj o zaman diğer faktörlerle beraber neandertaller için son darbeyi vurmuş olabilir. Kulağına sinek kaçan Nemrut’un kulak acısından kafasını ezdirmesi gib; tek farkı farkı kafa ezilmesi yerine bağışıklık sisteminin çöküşü, bir de beni yanıltan hafızam.

Kaynakça

Anthony Santino Pagano et al. , Reconstructing the Neanderthal Eustachian Tube: New Insights on Disease Susceptibility, Fitness Cost,and Extinction (2019)

Charles D. Blueston, Impact of Evolution on the Eustachian Tube (2009) 

Comparative Anatomy and Phylogeny of Primate Muscles and Human Evolution 

Vertebrates, Comparative Anatomy, Function, Evolution 6. edition

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.