Ya Öyle Değilse?
Geçtiğimiz ay yayınlanmış bir makalede paylaşılan çalışma sonuçlarına göre, son zamanlarda genetiğin en ilgi çekici gelişmelerinden olan CRISPR-Cas9 yönteminin in vivo olarak kullanımı belgelenmiştir. Bu yöntemin kullanımı, “transthyretin amyloidosis” adlı hastalığın gidişatına engel olabilen bir tedavi olarak uygulanmış ve yöntemin haberleri gerçekten heyecan verici olmuştur. Bu ayki yazımda hem bu uygulama ve yapılan araştırma hakkında […]
Endometriozis, keşfedilmesi üzerinden çok zaman geçmesine rağmen hala tam olarak anlaşılmamış bir hastalıktır. Genel olarak endometriozis durumu, ektopik (rahim dışındaki organlara yerleşen) endometrium dokusunun tespit edilmesiyle karakterize edilmektedir. Bu doku, yumurtalık veya Fallop tüpleri gibi organlar üzerinde görülebilir (1) ve menstrual döngü ile bir yara dokusuna dönüşerek çeşitli semptomlara neden olabilir. Endometriozis hastalarında normalde menstrual […]
İnsan Genom Projesi; insanların genlerini haritalamak ve anlamlandırmak için 2003 yılında tamamlanan, yaklaşık 13 yıl süren (1) uluslararası bir projedir. Bu çalışmadan elde edilen veriler, şimdiye kadar birçok çalışmada kullanılmış ve genetik alanındaki birçok gelişmeye yol göstermiştir. Bu proje ile kesinliği çok daha yüksek olan, spesifik süreçleri hedef alabilen tedavilerin yolu açılmıştır. İnsan Genom Projesi, […]
Genetik alanında yapılan, özellikle de çevresel faktörlerin ve genetik kodun birbirlerini nasıl etkilediği ve birlikte kişinin hayatını nasıl şekillendirdiği üzerine yapılan araştırmalarda birçok kez tek yumurta ikizlerinden gelen verilerden yararlanılmıştır. Ancak bu çalışmalarda sahip oldukları öneme rağmen, bu kişilerin genomik farklılıkları hakkında çok fazla bilinmeyen nokta bulunmaktadır. Johnsson v.d., Ocak 2021 Nature Genetics’te yayımlanan makaleleriyle bu […]
Aralık ayı, birçok ülkede onaylanan ve dağıtımına başlanan COVID-19 aşıları ile -çoğumuz için- yılın geri kalanına kıyasla daha umut dolu bir ay oldu. Bu aşılar içerisinde yaygın olarak onaylanmış ve kullanılmakta olan BioNTech ve Pfizer aşısının kullanımı, geçen haftalarda Avrupa Birliği içerisinde de onaylanmıştı (European Medicines Agency (EMA), 2020). Birleşik Krallık’ta da 8 Aralık ve 20 […]
Fragile X Sendromu, X kromozomunda bulunan ve FMRP proteininin sentezinden sorumlu olan FMR1 geninin sessizleştirilmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Hagerman, Amiri ve Cronister tarafından özetlenmiş Fragile X için yaygın olan özellikleri arasında zeka geriliği, hiperaktivite, dikkat süresinin kısalması gibi durumlar bulunmaktadır (Hagerman et al., 1991). Bu hastalık, en sık görülen kalıtsal zekâ geriliği sendromudur (Huber et al., 2002). […]
2020 Nobel Kimya Ödülü: CRISPR Yazıma başlamadan ve konuya daha detaylı bakmadan önce, incelediğim makalenin belki de ‘ilham kaynağı’ sayılabilecek yönteminden genel olarak bahsetmek istiyorum: CRISPR. Çoğumuz belki de bu gelişmenin adını geçtiğimiz haftalarda Kimya alanında verilen Nobel ödülü ile duydu, birazımız da zaten biliyor ve takip ediyordu. Bu seneki Nobel Kimya Ödülü, CRISPR tekniğinin […]
11 Mart 2020 tarihinde (1) Dünya Sağlık Örgütü tarafından ‘pandemi’ şeklinde sınıflandırılan COVID-19 salgını, hayatımızın neredeyse her alanında birçok sıkıntıya yol açmış, hayatımızda değişikliklerin yapılmasını zorunlu kılmıştır. Birçok yerde virüsün yayılımını kontrol edebilmek için insanlar arasındaki temas azaltılarak önlemler alınmıştır. Hastane kapasiteleri zorlanmış (2) ve sağlık çalışanları çok zor şartlarda çalışmak durumunda kalmıştır. Salgının gidişatını […]
MRSA Nedir? Stafilokok aureus bakterileri, insanlarda görülen cilt enfeksiyonlarının en yaygın nedenidir (1). MRSA ise, vücudun farklı kısımlarında enfeksiyona neden olan ve diğer Stafilokok bakterilerine kıyasla tedavisi daha zor olan bir bakteri çeşididir (2). Bunun nedeni, bu bakterinin şu anda kullanımda olan birçok antibiyotiğe karşı dirençli olmasıdır. Metisilin, eskiden Stafilokok aureus bakterilerinden kaynaklanan enfeksiyonlara karşı kullanılan önemli […]
GEN TERAPİSİ NEDİR? Gen terapisi, gitgide yaygınlaşan ve birçok kişide merak uyandıran bir araştırma konusu haline geldi. DNA’yı anlayabilmek ve kişiye fayda sağlayacak şekilde değiştirebilmek için bilmemiz gereken çok fazla şey var, ancak bu başarıya ulaşabilmek için yapılan çalışmalar birçok gelişmeye imza atıyor. Gen terapisinin önündeki engellerden biri, hastalıkların genetik temelinin karmaşıklığıdır (1). Birçok hastalık, genetik ve […]
MUTLULUK Kafamızı dağıtacak, bizlere umut ve mutluluk kaynağı olacak şeylere normalden çok daha fazla ihtiyaç duyduğumuz şu günlerde, birçoğumuz normal hayatımızda dikkat etmediğimiz durumların değerini anlıyoruz aslında. Okula giderken yaptığımız yolculuğun, selamlaştığımız insanların bizlere ne kadar mutluluk kazandırdığının farkına varıyoruz. Dolayısıyla şu sıralar stres altında veya yalnız hissetmemiz genel olarak normal olsa da eğer bu durumu kendi […]
Çoğu insanın sahip olduğu alerjiler, aslında birçok farklı etkenden kaynaklanabilen biyolojik tepkilerdir. Alerji belirtileri kişiler arasında farklılık gösterebildiği gibi, bir kişinin bağışıklık sistemi de her zaman aynı maddeye aynı şekilde karşılık vermeyebilir. Bazılarımız bitkilerden gelen polenlere tepki gösterirken; bazılarımız fıstık, çikolata gibi yiyeceklere tepki gösterebilir. Peki alerjilerdeki bu kişisel farklılıklar neyden kaynaklanmakta ve vücutlarımız ne […]
‘Güne başlama’ ve ‘uyanabilme’ durumları çoğu insana ortak bir şeyi düşündürür: kahve. Birçok ülkede ve birçok farklı şirket tarafından farklı türleri hasat edilen ve Türkiye’de herkesin yılda ortalama 1 kg tükettiği (1) kahve, hayatımızda bize zevk veren ve bazen de ihtiyacını yoğun bir şekilde hissettiğimiz bir içecek. Genellikle kahvenin günümüze başlamamıza yardım etmesi, içindeki etken madde […]
Son günlerde çoğu insanın dikkati Çin’de ortaya çıkan ‘Novel (new/yeni) Coronavirus’ün (2019-nCoV) yol açtığı düşünülen solunum yolu hastalığına ve bu hastalığın ortaya çıkardığı salgına çevrildi. Çoğu salgında olduğu gibi, bilinmeyenin yarattığı panik, Çin’den ne kadar uzak olursak olalım çoğumuzu endişelendirip bizlerde bu virüs ve meydana getirdiği hastalık hakkında daha fazla bilgi edinme isteği yaratmış oldu. […]