Biz mi Suçluyuz, Yoksa Genlerimiz mi?

DNA’mız kimliğimizi oluşturmaktadır. Kişiliğimizi, dış görünüşümüzü, hastalıklarımızı, bizi oluşturmaktadır. Anne ve babadan aldığımız genlerin birleşmesidir. Yani ailemizin kalıtsal mirası bizim DNA’mızdır.

DNA birçok konuda bizimle ilgili bilgi vermektedir. Tekrarlayan antisosyal davranışların nedeni araştırılırken genetik kalıtımsal faktörler önemli bir yere sahip. Genlerdeki bir mutasyon sonucu suça meyilliliğe ya da suç işlediğinin bilincine sahip olmamaya neden olabilmekte. Bu mutasyona sahip kişiler suç işlediği zaman bu suçtan sorumlu mudur?

  ABD ve İtalya’da görülen bazı davalarda suçlular, genotiplerindeki bu mutasyonları kanıt olarak sunarak cezanın hafifletilmesi istedi. 5 vakada ise bu farklılıklar nedeniyle suça yatkın olduğu sonucu çıkarılıp ceza indirimine gidildi. Bu durum sayılı olsa da genetiğin davranışlarımızı ne kadar etkilediğini göz ardı etmememiz gerektiğini gösterdi.

Bu genetik farklılığın MAO-A geni üzerindeki mutasyon sonucu oluşmaktadır. Bu genin görevlerine ve mutasyon etkilerine bakarak irdeleyelim.

Nedir bu MAO-A?

MAO-A geni X kromozomu üzerinde bulunan bir gendir. Erkeklerde daha sık karşılaşmakla beraber kadınlarda mutasyon gerçekleştiğinde daha az tutarlı bulgularla karşılaşılmıştır.

  Monoamin Oksidaz-A normal beyin fonksiyonlarının sağlayan bir düzenleyicidir. Seratonin, norefinefrin ve dopamin gibi önemli nörotransmitterleri parçalayan bir enzimdir. Bu genin mutasyonu ile Brunner Sendromu görülmektedir. Otizmde düşük aktivitesinin görülmesinin yanında; alzheimer, şizofreni, panik bozukluk, saldırganlık, majör depresif bozukluk ve hiperaktivite gibi hastalıklara da neden olmaktadır.

 Brunner Sendromuna sahip olanlar ani ve geçici olan krizlerin yanında hafif zihin engeline de sahiptirler.


MAO-A Düşük Aktiviteli Varyantı: Savaşçı Geni

1993 yılında HG Brunner ve ekibi tarafından Hollandalı bir ailenin üzerinde yapılan araştırmada; ailedeki erkek çocukların kızdıklarında, bir sorunla karşılaştıklarında ya da üzüldüklerinde daha agresif davranışlarda bulundukları gözlemlendi. Yapılan araştırmalar sonucunda ise MAO-A eksikliği nedeniyle bu davranışları gösterdikleri açıklandı.

 Yapılan bu araştırmalar ise MAO-A geni çıkarılarak farelerde de desteklendi. Farelerin daha agresif ve savaş başlatmaya daha müsait oldukları görüldü.

Sosyal dışlanmaya maruz kalan ya da istismara uğramış, MAO-A geninde düşük aktiviteye sahip olan insanlarda saldırganlığa eğilimin olduğu görülmüştür. Düşük aktiviteye neden olan varyantına Savaşçı Geni denilmektedir. Bu kişiler intikam alma duygusuna fazlasıyla sahiptirler ve daha çok risk alırlar.

Tüm bu bilimsel araştırılmalar sonucunda artık genotip ve çocuklukta yaşanılan bir alt sorun neden olarak gösterilerek davalara sunulmuş ve suçu işleyenin sorumluluğunda olmadığına karar verilmiştir.


Peki Sadece Genlerimiz mi Bizi Suçlu Yapar? 

Birçok münazarada suçluluğun doğuştan mı geldiğini yoksa sonradan mı öğrenildiği tartışılmaktadır. Az önce saydığım gen mutasyonu nedeniyle suçluluğa eğilim olsa da bunun yanında çevresel faktörler de vardır.

Çocuklukta yaşanılan istismar ve aile içi şiddet gibi olaylar küçük yaşlarda travmaya neden olmaktadır. Küçük yaşlarda kendilerine şiddet uygulanması ile büyüdüklerinde onlar da şiddet göstermekte, hatta kendi çocuklarına aynı travmayı yaşatmaktadır. Kısacası öğrendiklerini uygulamaktadırlar.

  Ne kadar gen mutasyonu olsa da sağlıklı bir çevre ile büyümek daha sağlıklı bir yaşamı sağlayacaktır.

Kısacası genlerimiz bizim hamurumuzu oluştursa da nasıl bir çevrede nasıl yetiştirildiğimiz hamurun yoğuruluşunu değiştirir. 

Bu konuyla ilgili daha da bilgi almak isterseniz Inside the Warrior Gene adlı National Geographic belgesini izlemenizi tavsiye ediyorum. Açıklamasında ‘Kendi kaderimizi mi kontrol ediyoruz yoksa kaderimiz mi bizi kontrol ediyor?’ tam da aklımızdaki soruyu canlandırmakta.

Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Genlerimiz mi bizi yönetmekte?

Kaynakça


Sally McSwiggan, Bernice Elger, Paul S Appelbaum/ The  Forensic Use of Behavioral Genetics in Criminal Proceedings: Case of the MAOA-L Genotype, 2016 Nov 4/ Erişim tarihi:9 Kasım 2020

Olivier Cases, Isabelle Seif, Joseph Grimsby, Patricia Gaspar, Kevin Chen, Sandrine Pournin, Ulrike Müller, Michel Aguet, Charles Babinet, Jean Chen Shih, Edward De Maeyer/ Aggressive Behavior and Altered Amounts of Brain Serotonin and Norepinephrine in Mice Lacking MAOA,2010 Mar 24/ Erişim tarihi:11 Kasım 2020

Regina Waltes, Andreas G Chiocchetti, Christine M Freitag/ The Neurobiological Basis of Human Aggression: A Review on Genetic and Epigenetic Mechanisms,2015 Oct 22/ Erişim tarihi:4 Kasım 2020

HG Brunner, M Nelen, XO Breakefield, HH Ropers, BA van Oost/ Abnormal Behavior Associated with a Point Mutation in the Structural Gene for Monoamine Oxidase A, 1993 Oct 22/ Erişim tarihi: 9 Kasım 2020

S H Dinwiddie/Genetics, Antisocial Personality, and Criminal Responsibility,1996/ Erişim tarihi:9 Kasım

Hilal Türkan

UluBAT Blog Koordinatörü, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 4 Öğrencisi

4 thoughts on “Biz mi Suçluyuz, Yoksa Genlerimiz mi?

  • 19 Kasım 2020 tarihinde, saat 15:20
    Permalink

    Merak edilen noktalara parmak basan, keyifle okunan bir yazı olmuuş

    Yanıtla
    • 19 Kasım 2020 tarihinde, saat 15:27
      Permalink

      güzel yorumun için çok teşekkür ederimm

      Yanıtla
  • 19 Kasım 2020 tarihinde, saat 15:59
    Permalink

    Çok açık yazılmış ve tamamen konu odaklı olmuş. Büyükk bir keyifle okudum gerçekten.

    Yanıtla
    • 19 Kasım 2020 tarihinde, saat 16:18
      Permalink

      yorumun için çok mutlu oldum, çok teşekkürler

      Yanıtla

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.