PATOLOJİK YALANCILIK
Patolojik yalancılık, diğer bilinen adıyla “Mitomani”, bir kişinin herhangi bir konuda tüm dikkatleri üzerine çekmek veya sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için kronik olarak yalan söylemesi ve söylediği bu yalanlara inanması durumudur. Mitomaniden muzdarip kişiler “Mitoman” olarak adlandırılır.
Bir çeşit davranışsal bağımlılık olarak görülen mitomani, alkol ve tütün gibi maddelerin bağımlılığındaki bulguların benzerini gösterir.
Mitomanların hayatında yalan söylemek su içmek kadar olağan bir durumdur. Söyledikleri yalan ortaya çıktığı vakit herhangi bir üzüntü veya pişmanlık yaşamayan mitomanların yalanları ilk başta çevresi tarafından pek de anlaşılmaz.Mitomanlar yalanlarını ortaya çıkmayacak bir şekilde ayarlayabilseler de, yalanları ortaya çıktığı vakit çevresi tarafından dışlanmaya başlanır. Bu yüzden bir çevrede uzun süre kalamazlar.Söyledikleri yalanlar genellikle içinde açıklıklar barındıran kurgulardan ibarettir. Mitomanların Yalanlarını düzeltmek gibi bir amaçları yoktur. Söylediği yalanlardan pişmanlık duyan bir kişi mitoman olarak kabul edilmez.
“Patolojik Yalancılık” tabirinden tıbbı literatürde ilk kez 100 yıl önce bahsedilmiş olunsa da, ona dair elde edilen bulgular her zaman kısıtlı kalmıştır. Psikiyatri dünyasında “Yalan ve Yalancılık” üzerine yapılan çalışmaların sayısının bir elin parmak sayısını geçmemesinin bu durumun üzerinde etkileri olmuştur. Literatürde mitomanik vaka çalışmaları bulunmaktadır fakat bu vaka incelemeleri, mitomanların sürekli kendi kendini suçladığı ve mitomaninin vaka olarak görülmediği raporlardır.
PATOLOJİK YALANIN BEYAZ YALANDAN FARKI
Her insan hayatında karşı tarafı incitmemek için vb. sebeplerden dolayı dikkatleri üzerine çekmek gibi amacı olmayan zararsız ve tekrarı olmayan yalanlar söyler. Fakat patolojik yalan dediğimiz şey, mitomanların sık sık ve devamlı bir şekilde başvurduğu, herhangi bir fayda sağlamayan, sadece insanların dikkatini toplamaya yarayan, gerçeğin ortaya çıkma riskinin düşünülmediği yalanlardır.
MİTOMANİNİN ALTINDA YATAN SEBEPLER
Mitomaninin başta genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi olmak üzere birden fazla farklı nedenle orta çıkabileceği düşünülmektedir. Bunlar:
- KİŞİLİK BOZUKLUKLARI– Bazı kişilik bozukluklarına bağlı olarak yani o kişilik bozukluğu türünün bir parçası olarak ortaya çıkabilir.
- BEYİN YAPISI– Yapılan bilimsel araştırmalar gösteriyorki,bazı mitomanların beyinlerinin prefrontal alt bölgelerindeki beyaz madde miktarı, diğer insanlarının beynine oranla daha fazla
- AMYGDALA– Bir diğer düşünceye göre ise söylenen bir yalan sonraki yalanın söylenmesini kolaylaştırıyor. Bunun da amygdalanın verdiği duygusal tepki olduğu düşünülüyor.
- NÖROLOJİK BOZUKLUK– Yakın zamanda yapılan çalışmalar soucunda, patolojik yalancıların %40’nda epilepsi,kafa travması gibi merkezi sinir sistemi bozuklukları tespit edildi.
- ÇOCUKLUK– Küçük yaşta yaşanan travmalar ya da aile bireylerinden birinin yalanlarına tanıklık etmek de mitomaninin oluşmasına sebep olan gerekçelerden biri.
- BAĞIMLILIK– Alkol,ilaç, madde bağımlıları bu tip alışkanlıklarını daha rahat bir şekilde sürdürebilmek için yalana başvurabilir. Bu yalan söyleme alışkanlığı ise zamanla mitomaniye dönüşebilir.
TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?
Mitomanlar genellikle mitoman olduğunu düşünmezler. Bir mitomanın psikiyatriste gidip mitoman olduğunu düşündüğünü söylemesi çok nadiren görülen bir durumdur. Mitomanlar genellikle, yakınlarının onların yalanlarını yakalamasıyla birlikte tedavi olurlar. Ki bazı mitomanlar yakınları tarafından yakalansa bile durumu kabullenmeyebilir, psikiyatristle görüşmeyi reddebilirler.Ama olur da,bir mitoman psikiyatrist yardımı isterse de onun için birtakım tedavi yöntemleri mevcut. Psikiyatrlar mitomani bir bireyle görüşürken, onların geçmişlerini öğrenmeye ihtiyaç duyarlar. Bunun sebebi ise, mitomaninin altında yatan sebebin genellikle geçmişte yaşanan travmalar olduğunun düşünülmesindendir.
KAYNAKLAR:
- http://theprisma.co.uk/2012/01/31/mythomania-when-lying-is-more-than-just-a-habit/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0024384111001331
- https://books.google.com.tr/books?id=4aszDwAAQBAJ&pg=PT10&lpg=PT10&dq=mythomania&source=bl&ots=AY7HS19dTU&sig=ACfU3U3Y8pHkfBtKNl99R5gWyics3sm5_Q&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjt_8nFsLnhAhUT7KYKHUXsAAk4ChDoATAHegQICBAB#v=onepage&q=mythomania&f=false
- http://tpdegitim.psikiyatri.org.tr/Makale05.aspx
- https://www.healthline.com/health/pathological-liar
- https://www.researchgate.net/profile/Charles_Dike2/publication/7578614_Pathological_lying_revisited/links/0fcfd5122235a62e23000000.pdf
- https://www.researchgate.net/publication/290474088_A_Self-Incriminating_Case_of_Mythomania
- https://www.psychiatrictimes.com/addiction/pathological-lying-symptom-or-disease
- https://www.goodtherapy.org/blog/psychpedia/compulsive-lying
- https://www.psikolojik.gen.tr/mitomani.html
- https://www.aconsciousrethink.com/7043/pathological-compulsive-liars/