Maymun Çiçeği Salgını
Tarihçesi
Monkeypox, 1958’de bilimsel araştırmalar için kullanılan maymunlarda çiçek hastalığı benzeri salgın meydana geldiğinde keşfedildi. Maymun çiçeği olarak adlandırılmasına rağmen, hastalığın kaynağı bilinmemektedir. Bununla birlikte, Afrika kemirgenleri ve insan olmayan primatlar (maymunlar gibi) virüsü barındırabilir ve insanları enfekte edebilir.
İlk insan maymun çiçeği vakası 1970 yılında kaydedildi. 2022 salgınından önce, birkaç orta ve batı Afrika ülkesindeki insanlarda maymun çiçeği bildirildi. Daha önce, Afrika dışındaki insanlarda görülen hemen hemen tüm maymun çiçeği vakaları, hastalığın yaygın olarak görüldüğü ülkelere veya ithal edilen hayvanlar aracılığıyla yapılan uluslararası seyahatlerle bağlantılıydı.
Monkeypox, maymun çiçeği virüsü ile enfeksiyonun neden olduğu nadir bir hastalıktır. Monkeypox virüsü, çiçek hastalığına neden olan virüs olan variola virüsü ile aynı virüs ailesinin bir parçasıdır. Monkeypox semptomları çiçek hastalığı semptomlarına benzer, ancak daha hafiftir ve maymun çiçeği nadiren ölümcüldür.
Yakın zamanda Amerika ve İngiltere vaka sayılarının artması sebebiyle salgın uyarılarında bulundu ve önlemlerini arttırdılar. Cdc raporuna göre Türkiye’deki bildirilen vaka sayısı 1 olarak gözükmektedir. Buna rağmen önlemleri elden bırakmamakta fayda var.
Belirtiler ve Semptomlar
Maymun çiçeği olan kişilerde, cinsel organların (penis, testisler, labia ve vajina) veya anüsün (popo deliği) üzerinde veya yakınında bulunabilen ve eller, ayaklar, göğüs, yüz veya ağız gibi diğer alanlarda olabilen bir döküntü görülür. Döküntü, iyileşmeden önce kabuklar da dahil olmak üzere birkaç aşamadan geçecektir, ayrica başlangıçta sivilce veya kabarcık gibi görünebilir ve ağrılı veya kaşıntılı olabilir.
Maymun çiçeğinin diğer belirtileri şunları içerebilir:
Ateş,
Titreme,
Şişmiş lenf düğümleri,
Bitkinlik,
Kas ağrıları ve sırt ağrısı,
Baş ağrısı,
Solunum semptomları (örneğin boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya öksürük).
Bu semptomlara ek olarak bazen insanlar döküntüden önce grip benzeri semptomlara sahiptir veya bazı kişilerde önce kızarıklık olur, ardından diğer semptomlar gelir.
Maymun çiçeği belirtileri ne kadar sürer?
Monkeypox semptomları genellikle virüse maruz kaldıktan sonraki 3 hafta içinde başlar. Bir kişinin grip benzeri semptomları varsa, genellikle 1-4 gün sonra
gelişir. Monkeypox, semptomların başladığı andan döküntü iyileşene, tüm kabuklar dökülene ve yeni bir cilt tabakası oluşana kadar yayılabilir. Hastalık tipik olarak 2-4 hafta sürer.
Yeni veya açıklanamayan bir döküntü veya diğer belirtileriniz varsa, bir doktor tarafından kontrol edilene kadar, herhangi biriyle yakınlık dahil olmak üzere yakın temastan kaçının ve en yakın sağlık kuruluşuna gidin. Buna ek olarak gittiğinizde maske takın ve bu virüsün bölgede dolaştığını hatırlatın.
Nasıl bulaşır?
Maymun çiçeği birkaç yol ile bulaşır. Bunlar:
Yakın temas
Kişisel, genellikle ciltten cilde temas yoluyla herkese bulaşabilir. Örneğin, maymun çiçeği olan bir kişiden döküntü, kabukları veya vücut sıvıları ile doğrudan temas.
Maymun çiçeği olan biri tarafından kullanılmış nesnelere, kumaşlara (giysiler, yatak takımları veya havlular) ve yüzeylere dokunmak ve solunum salgıları ile temas sayılabilir. Bunlara ek olarak cinsel temasta bulaş yollarından biridir.
Enfekte Hayvanlar
İnsanlara, hayvan tarafından çizilerek, ısırılarak, yiyerek veya enfekte bir hayvanın ürünlerini kullanarak enfekte hayvanlardan maymun çiçeği bulaşması da mümkündür.Maymun çiçeği olan bir kişi, semptomların başladığı andan döküntü tamamen iyileşene ve yeni bir cilt tabakası oluşana kadar bu hastalığı başkalarına bulaştırabilir. Hastalık tipik olarak 2-4 hafta sürer.
